NECMETTİN KURUCU
İtalyan heykeltıraşı Canonica’nın 1927 yılında yaptığı Atlı Heykel Anıtı başkentteki ilk Atatürk heykeli olmaz özelliğini taşımaktadır. Anıtın, tarihi önemi oldukça büyüktür. Ankara'nın tarihini simgeleyen önemli eserlerden biri olan Atlı Heykel Anıtı, Etnografya Müzesi'nin önünde yer almaktadır. Etnoğrafya Müzesi manzarasında bulunan bu özel heykel Canonica’nın eşsiz eserleri arasındadır.
Atlı Heykel, hamle yapmaktadır ve üzerinde vakur bir komutan olan Atatürk ile karşımıza çıkmaktadır. Cumhuriyet devrimlerinin izinin devamlılığı niteliğindeki bu eser bir süreklilik ifade etmektedir. Bu eser ayrıca o dönemin ideolojisinin ve sanat yapıtının özellikleri hakkında da bilgi vermektedir.
Anıt, Türk Heykel Sanatının Başlangıcı Adına Önem Taşımaktadır
Atlı Atatürk Anıtı, Cumhuriyet dönemi heykel sanatına bir prototip görevi üstlenmektedir. Conanica’nın yaptığı bu heykelin duruşu, formu, atla heykelin uyumu, özellikle Türk heykel sanatının başlangıcı adına çok önemli bir ön örnek olarak kabul edilmektedir. Heykel kendi öz formu ve yapısıyla kent dokusu içerisinde yerini almaya devam ederken eşsiz doku yıllardır özenle korunmaktadır. Atatürk’ün sık geldiği bir tepe olan Anıt ala ayrıca gün batımını izleyebileceğiniz en güzel yerlerden biridir. Atlı Heykel ise Atatürk’ün inşa etmiş olduğu Başkent’in en görkemli ve yüksek yerinde muhafaza edilmektedir.
Dünya Savaşı çıktığında daha kırklı yaşlarında olan Pietro Canonica anıt heykeller yapmaktadır.1925 yılında Türk devletinin davetlisi olarak Türkiye’ye gelen Pietro Canonica’ya pek çok sipariş verilir. Pietro Canonica İtaltya’nın önemli sanat akademileri arasında yer alan Torino Albertina Güzel Sanatlar Akademisi’nde heykeltıraşlık eğitimi almıştır.
Sanatçı Avrupa sarayları ve aristokrat çevreler için heykeller yaparak ünlenir. I. Dünya Savaşı şehitleri anısına İtalya’da meydanlara dikilen anıtları büyük bir beğeni ile karşılanır. Cumhuriyetin ilanının 4. yıldönümü kutlamaları kapsamında, 1927 yılında Pietro Canonica Ankara’ya davet edilen sanatçı Atatürk heykel ve anıtlarını yapmak üzere Türkiye’ye davet edilen ikinci yabancı heykeltıraştır. Sarayburnu heykelinin açılışı yapıldıktan iki hafta sonra Türkiye’ye gelir ve Türkiye’ye gelme nedenini ise büyük bir merakla belirtir.
Anıt Heykel Büyük Bir Tören ile Açılmıştır
1927 yılının Haziran ayında Ankara'ya getirilen Atlı Heykel, 29 Ekim 1927 tarihinde kaidesine yerleştirilmiştir. Heykelin resmi açılış töreni 4 Kasım 1927 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Atlı Atatürk Anıtı’nın açılış töreni saat 10:30'da başlamıştır. Törene Heykeltıraş Canonica ise bizzat katılmıştır. Davetlilerin töreni izlemesi için özel olarak ahşap bir tribün kurulmuştur. Belediye Başkanı Asaf Bey'in yaptığı konuşmanın ardından İsmet Paşa kurdeleyi keserek anıtın resmi açılışını gerçekleştirmiştir.
