Pekin yönetimi, ABD Başkanı Donald Trump ile Çin Devlet Başkanı Şi Cinping arasında Güney Kore’nin Busan kentinde 30 Ekim’de gerçekleşen görüşmede varılan uzlaşmaya uygun olarak, nadir toprak elementlerinin ihracatına yönelik aldığı kontrol tedbirlerini bir yıl süreyle erteleme kararı aldı.
Çin Ticaret Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, 9 Ekim’de duyurulan ihracat kısıtlamalarının uygulamasının 10 Kasım 2026’ya kadar ertelendiği bildirildi.
Nadir Toprak Elementlerine Yönelik Kısıtlamalar
Bakanlık, 9 Ekim tarihli açıklamasında ulusal güvenlik açısından stratejik öneme sahip bazı ham ve mamul maddelerin ihracatına sınırlamalar getirmişti.
Kısıtlamaların merkezinde, elektrikli araçlar, akıllı telefonlar, uzay araçları ve savunma sanayii teknolojilerinde kullanılan nadir toprak elementleri bulunuyordu.
Bu kapsamda, söz konusu elementlerin çıkarılması, işlenmesi, geri dönüşümü ve bunlarla ilgili üretim teknolojilerinin ihracatı kontrol altına alınmıştı. Ayrıca, bu tesislerde yapılan montaj, bakım, onarım ve güncelleme faaliyetlerine ilişkin teknoloji transferlerinin de denetim kapsamına alınacağı açıklanmıştı.
Ayrıca, Çin’de üretilen nadir toprak elementlerini ihraç eden yabancı şirketlere, sivil ve askeri ikili kullanıma sahip ürünlerin ihracatı için lisans alma zorunluluğu getirilmişti. Ticaret Bakanlığı, aynı zamanda lityum iyon batarya üretiminde kullanılan bazı maddeler ile süper sert metaller içeren ürünleri de kritik mineraller listesine dahil ederek ihracat kısıtlamalarını genişletmişti.
Trump-Şi Zirvesinde Ekonomik Gerilimler Ötelendi
Busan’daki Trump-Şi zirvesinde iki lider, son dönemde artan ekonomik ve ticari gerilimlerin azaltılması yönünde karşılıklı adımlar atılması konusunda uzlaştı.
ABD yönetimi, 29 Eylül’de aldığı kararla, ihracat kontrolü uyguladığı yabancı şirketlerin yüzde 50’nin üzerinde paya sahip olduğu ortaklıklara yönelik yaptırımların yürürlüğe girişini bir yıl ertelemişti.
Bu karara paralel olarak, Çin de nadir toprak elementlerine ilişkin ihracat tedbirlerini bir yıl ertelemeyi kabul etti.
Küresel Üretimin Yüzde 69’u Çin’den
Çin, küresel çapta nadir toprak elementleri üretiminin yaklaşık yüzde 69’unu karşılıyor. Ayrıca, işleme kapasitesi küresel pazarın yüzde 85’ine ulaşmış durumda. 17 tür metal oksitten oluşan nadir toprak elementleri, yüksek teknoloji ürünlerinin temel bileşenleri arasında yer alıyor.
Pekin yönetimi, ABD’nin çip endüstrisi ve teknoloji alanında uyguladığı kısıtlamalara karşılık olarak bu stratejik alandaki ihracat kontrollerini kullanarak küresel pazardaki etkisini güçlendirmeyi hedefliyor.
