Leonardo da Vinci’ye ait olup olmadığı hala tartışılan Salvator Mundi (Dünyanın Kurtarıcısı), sanat tarihinin en pahalı tablosu olarak kayıtlara geçti.
2017’de Christie's müzayedesinde 450 milyon dolara satılan eser, satışından sonra adeta kayıplara karıştı. Suudi Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın elinde olduğu iddia edilen tablo, bugün bile sanatın en esrarengiz hikayesi olarak anılmaya devam ediyor.
Eserin Adı: Salvator Mundi (Dünyanın Kurtarıcısı)
Eserin Tarihi: Yaklaşık 1500 yılı civarı (Rönesans dönemi)
Eserin Boyutları: 45 cm × 65 cm
Eserin Ağırlığı: Yaklaşık 9 kg civarı
Eserin Sanatçısı: Leonardo da Vinci’ye atfediliyor (orijinalliği tartışmalı)
Leonardo da Vinci, Rönesans döneminin en önemli sanatçı, mucit ve bilim insanlarından biridir. 1452’de İtalya’da doğmuş, resim, anatomi, mühendislik ve mimarlık gibi birçok alanda eserler vermiştir. Mona Lisa ve Son Akşam Yemeği en ünlü tablolarındandır. Dahi kişiliğiyle sanat ve bilimi birleştirmiştir.
Tablodaki İsa ve Ayrıntılar
Tablodaki figür, İsa Mesih’i son derece dingin ve kutsal bir ifadeyle betimliyor. Sağ eli dua eder gibi havada, iki parmağı kutsama işareti yaparken, sol elinde şeffaf bir kristal küre bulunuyor.
Bu küre, hem gökleri hem de evrenin tüm gizemini simgeliyor. Kristal kürede hiçbir yansımanın olmaması, Leonardo’nun bilinçli bir tercihi olarak kusursuz bir dünyanın, Tanrı’nın ellerindeki mükemmelliğini göstermek için yapılmıştır.
Figürün yüzünde ise da Vinci’nin ünlü sfumato tekniği dikkat çekiyor, dudakların kıvrımı ve bakışların derinliği, izleyiciyle doğrudan ruhani bir bağ kuruyor.
Mavi giysi ve altın işlemeleriyle figür hem dünyevi bir insanı hem de ilahi bir kurtarıcıyı aynı anda temsil ediyor.
Küçük Bir Müzayededen Rekor Fiyata
2005’te New Orleans’ta isimsiz bir müzayedede yalnızca bin 175 dolara satılan Salvator Mundi, yıllarca kopya zannedildi.
Ahşap paneli kurtlanmış, kat kat boya ile kaplanmış ve neredeyse tanınmaz haldeydi. Ancak ünlü restorasyon uzmanı Dianne Modestini’nin titiz çalışmaları sayesinde ortaya çıkarıldı.
Modestini, İsa’nın dudak kıvrımlarından sfumato tekniğine kadar pek çok ayrıntının gerçek bir Leonardo imzası taşıdığını savundu.
Gerçekten Da Vinci’nin mi?
Sanat tarihçileri arasında fikir birliği yok. Bazıları tablonun Leonardo’nun elinden çıktığını, bazıları ise sadece son rötuşların ona ait olduğunu düşünüyor.
Frank Zöllner gibi isimler eseri Modestini’nin başyapıtı diye nitelendirirken, Martin Kemp gibi uzmanlar Leonardo’ya ait olduğunda ısrar ediyor.
Tabloya dair bu belirsizlik, sanat dünyasında Da Vinci’nin en büyük gizemlerinden biri haline geldi.
Bir Sanat Eserinden Fazlası
2011 yılında Londra Ulusal Galerisi’nde sergilenen tablo, büyük yankı uyandırdı. Christie’s’in 2017’deki açık artırmasında 450,3 milyon dolara satılarak rekor kırdı.
Alıcı, resmi olarak açıklanmasa da, New York Times’a göre eserin gerçek sahibi Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman.
Kimilerine göre tablo hala onun özel yatında, kimilerine göre Abu Dabi’de Louvre Müzesi’nde bekletiliyor. Ancak ortada net bir cevap ve bilgi bulunamıyor.
Bir tablo düşünün ki, hem tarihi bir eser, hem milyon dolarlık bir yatırım, hem de küresel bir güç gösterisi. Salvator Mundi, sanat tarihini aşarak modern çağın efsanelerinden birine dönüştü. Nerede olduğu bilinmediği sürece de ‘dünyanın en pahalı gizemi’ olarak konuşulmaya devam edecek.
