Duygusal yorgunluk, sürekli stres, baskı, zorlayıcı duygusal durumlar ve aşırı empati gibi nedenlerle bireyin duygusal rezervlerinin tükenmesi durumudur. Duygusal yorgunluk, zihinsel ve fiziksel olarak yorgunluk yaratır fakat esasen kişinin duygusal enerjisinin azalması, hissizleşme, tükenme ve hayata karşı motivasyon kaybı ile karakterizedir.
Genellikle uzun süreli stres, travmalar, iş baskısı, ilişkisel problemler, kayıplar ya da kişinin başkalarının duygusal ihtiyaçlarını sürekli karşılamaya çalıştığı durumlar sonucunda ortaya çıkar. Bu durum kişiyi sadece duygusal olarak değil, davranışsal, bilişsel ve hatta fiziksel olarak da etkileyebilmektedir.
Duygusal Yorgunlukla İlgili Temel Özellikler
Tükenmişlik: Birey duygusal olarak kendini boş, halsiz ve bitkin hisseder. Genellikle bu yorgunluk fiziksel uyku ile geçmez.
Empati Kaybı ve Duyarsızlaşma: Kişi başkalarının sorunlarına karşı daha az hassas hale gelerek araya duygusal mesafe koyar. Bu aslında bir savunma mekanizmasıdır.
Azalan Performans: Özellikle iş hayatında ya da sosyal ilişkilerde kişinin verimliliği düşer ve birey yaptığı işten tatmin olmaz.
Duygusal Yorgunluğun Nedenleri Nelerdir?
Aşırı Stres: Sürekli baskı altında olmak, özellikle stresli işlerde çalışmak (sağlık çalışanları, öğretmenler, bakım verenler gibi) bireylerin duygusal yorgunluk yaşamasına sebep olabilir.
Yoğun Duygusal Yatırım: Bir ilişkiye, işe veya kişisel bir hedefe duygusal olarak aşırı yatırım yapmak, beklentilerin karşılanmaması durumunda ciddi bir yorgunluğa neden olabilir.
Empati Yorgunluğu: Başkasının acısını paylaşmak, yardım etmek isteyen insanlar zamanla başkalarının duygularını taşıyamaz hale gelebilir. Özellikle terapistler, hemşireler, sosyal hizmet uzmanları bu durumdan sıklıkla etkilenir.
Travmatik Olaylar: Ani kayıplar, boşanma, ayrılık, şiddet ya da uzun süreli hastalık gibi travmatik deneyimler duygusal rezervleri tüketir.
İçsel Baskılar: Kişinin kendisine yüksek hedefler koyması, mükemmeliyetçi davranması veya sürekli kendini yargılaması, uzun vadede duygusal yorgunluğu tetikleyebilir.
Duygusal Yorgunluğun Belirtileri Nelerdir?
Duygusal Belirtiler:
· Sürekli üzgün, kaygılı veya umutsuz hissetme
· Boşluk duygusu
· Duygularını ifade etmekte zorlanma
· Ağlama isteği veya tam tersi hiç ağlayamama
· Başkalarının sorunlarına ilgisizlik
· Empati kuramama
· Anlamsızlık duygusu
Zihinsel Belirtiler:
· Konsantrasyon güçlüğü
· Karar verme zorluğu
· Hafıza problemleri
· Düşünce bulanıklığı
Davranışsal Belirtiler:
· Sosyal hayattan uzaklaşma
· İşe ya da sorumluluklara karşı isteksizlik
· Aşırı yeme ya da iştahsızlık
· Uykusuzluk veya aşırı uyuma
· Sık sık işe gitmeme veya geç kalma
Fiziksel Belirtiler:
· Sürekli yorgunluk hali
· Baş ağrısı, mide problemleri, kas ağrıları
· Bağışıklık sisteminin zayıflaması
