Kasım ayı verilerinin açıklanmasıyla birlikte hem aylık hem de yıllık enflasyonda son yılların en düşük seviyelerinin görülmesi, gözleri yeniden asgari ücret artışına çevirdi.
Türkiye’nin fiyat istikrarını sağlamaya yönelik uyguladığı ekonomi ve mali disiplin politikalarının etkisi, kasım rakamlarında daha görünür hale geldi.
Ekim 2022’de yüzde 85,51 ile tepe noktasını gören yıllık enflasyon, kademeli gerilemesini sürdürerek kasım ayında yüzde 31,07’ye kadar indi ve son dört yılın en düşük düzeyine geriledi.
Aylık enflasyon ise yüzde 2,04’e düşerek yaklaşık 2,5 yılın en düşük oranını ortaya koydu.
Böylece programın 2026 için hedeflediği tek haneli enflasyon yolunda ilerleyişin sürdüğü görüldü.
Mayıs 2024’ten bu yana gıda fiyatlarında 43, temel mallarda 38, hizmetlerde 52, kirada 62 ve eğitimde 39 puanlık düşüş kaydedildi.
Kira enflasyonunun kasımda son 42 ayın en düşük seviyesine inmesi ise, konut arzını artırmaya yönelik projelerin etkisinin hissedilmeye başlandığına işaret etti.
Deprem bölgesindeki devam eden teslimatlar ve sosyal konut yatırımlarının, arzı güçlendirerek kira artışlarını daha da sınırlaması bekleniyor.
Enflasyonun belirgin biçimde düşmesi sonrasında kamuoyunun odağı yeniden asgari ücret düzenlemesine yöneldi.
“Enflasyon Üzerindeki Etkisi Yüksek”
İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sefer Şener, ücretlerdeki artışların tüm sektörlerde maliyetleri doğrudan etkilediğini belirterek, bu durumun enflasyon üzerinde güçlü bir baskı yarattığını vurguladı.
Ücret artışlarının hem doğrudan hem de dolaylı etkiler barındırdığını dile getiren Şener, “Ücretlerdeki her yüzde 10'luk artış 1 ila 1,5 puan arasında enflasyona doğrudan yansımaktadır. Oysa ücret artışlarının enflasyona dolaylı etkisi çok daha yüksek düzeydedir. Enflasyonda artık bir düşüş trendine girilmiştir, bu trendin kararlılıkla sürdürülmesi gerekmektedir. Yani koşullar oluşuncaya kadar sıkı para politikasına devam edilmelidir. Bu politikalara kararlılıkla devam edildiği sürece 2026 yılında da enflasyon düşüşü devam edecektir” dedi.
Şener, asgari ücret için belirlenecek artış oranının bu ay içerisinde netleşeceğini hatırlatarak şu değerlendirmeyi yaptı:
“2025 yılında asgari ücrete, yılın tamamını kapsayacak şekilde beklenen enflasyon hedefiyle uyumlu şekilde artış yapılmıştır. 2026 yılı için de muhtemelen yılın tamamını kapsayacak şekilde beklenen enflasyon düzeyi ile paralel olacak şekilde artış yapılma ihtimali yüksektir.
2026 yılı için Merkez Bankasının enflasyon beklentisinin yüzde 16 olduğu görülmektedir. Bu beklenti doğrultusunda eğer asgari ücret artışı yapılırsa yüzde 16'nın üzerinde artış olması gerekecektir.
Asgari ücretin belirlenmesinin ardından ücret artışlarının dezenflasyon sürecine zarar vermemesi adına mutlak suretle fahiş fiyat artışları ile ilgili önlemler artırılmalıdır. Yapılacak bu ilave artışların piyasada yeni fiyat artışlarıyla karşılanmaması için piyasa koşulları çerçevesinde mutlaka gerekli önlemlerin alınması elzem gözükmektedir.”
