Flamingo (Allı Turna)
‘Allı turna’ olarak da bilinen flamingolar, Phoenicopteridae familyasını oluşturan kuşların ortak adıdır. Daha çok Afrika, Güneybatı ve Orta Asya, Güney Avrupa, Güney ve Orta Amerika'da görülen flamingoların, yaşayan üç cins içinde sınıflandırılmış altı türü bulunmaktadır.
Uzun bacakları, zarif boyunları ve kendilerine has duruşlarıyla tanınan flamingolar, ilkbahar aylarında göç yolları üzerinde kısa molalar verirler ve ülkemizde en çok Tuz Gölü’nde ve Ankara’nın Gölbaşı ilçesinde bulunan Mogan Gölü'nde gözlemlenirler.
Ankara’da Görüldükleri Yerler
Ankara’da özellikle Gökçeören Köyü ve Setbaşı mevkiindeki sazlık ve sulak alanlar, flamingoların uğrak noktaları arasında yer almaktadır. Bu bölgeler, flamingoların beslenme ve dinlenme ihtiyaçlarını karşılamaları için uygun habitatlar sunan yerlerdir.
Ankara'nın Gölbaşı ilçesinde yer alan Mogan Gölü ve çevresindeki sulak alanlar da her yıl olduğu gibi bu yıl da göçmen flamingoları ağırlamaya başladı. Mart ayından itibaren bölgeye gelen flamingolar, Gökçeören Köyü, Karagedik çayırı, Göl Ovası Viyadüğü ve Setbaşı mevkiindeki sazlık ve sulak alanlarda gözlemlendi.
Genel Özellikleri
Genellikle 1,2 ila 1,5 metre arasında bir boy uzunluğuna sahip olan flamingoların bu özelliği, onları oldukça uzun göstermektedir. Uzun bacakları ve geniş ayakları bataklıklarda rahatça yürümelerini sağlar. Aşağıya doğru eğimli ve genişleyen yapıya sahip gagaları ise beslenme alışkanlıklarıyla oldukça uyumludur.
Flamingoların vücutları genellikle soluk beyaz renkte olup, kanat uçlarında ve boyunlarında pembemsi veya kırmızımsı renkler bulunur. Tüyleri genellikle beyaz ya da açık pembe renkte olan filomingoların yavruları gri renkte doğarlar. Özellikle planktonlar ve alglerle beslendiklerinde, tüyleri pembemsi ve kırmızı tonlara dönüşür.
Beslenme
Beslenme için sığ sularda, bataklıklarda ve tuzlu sularda yaşamayı tercih eden flamingolar, uzun, eğimli ve genişlemiş gagalarını suya sokarak planktonlar, küçük kabuklular, algler ve böcekler gibi besinleri toplar. Bunun dışında yengeç, karides, artemia gibi eklem bacaklı hayvanlar, karınca larvası ve yosunlarla beslenen flamingolar, eğik gagalarıyla yiyecekleri çok zor ortamlardan çıkarabilirler.
Beslenme sırasında aldıkları karotenoid maddeler, tüylerinde pembe veya kırmızı tonları oluşturken bu beslenme alışkanlıkları, onları bu tür ortamlarda yaşamaya ve beslenmeye uygun hale getirir. Flamingolar, suyun içinde uzun süre hareketsiz kalarak dikkatli bir şekilde beslenirler.
Üreme
Üreme dönemlerinde büyük gruplar halinde bir araya gelen flamingoların çiftleşme davranışları oldukça dikkat çekicidir. Dişi flamingolar, çiftleşme sırasında erkeklerin danslarını ve gagalarını birbirine sürterek yaptıkları gösterilerini izlerler.
Eşleşme sonrası, dişi flamingo toprağa ya da genellikle su kenarında bulunan kum tepeciği şeklinde olan yuvalarına tek bir yumurta bırakır. Yumurtalar genellikle beyazımsı bir renge sahiptir ve her iki ebeveyn de yumurtaya sırayla bakar.
Sosyal Yapı ve Davranış
Flamingolar son derece sosyal kuşlardır ve gruplar halinde dolaşarak genellikle 20 ila 30 kişilik büyük sürüler oluştururlar. Bu gruplar, çoğunlukla sığ sularda, bataklıklarda ve besin kaynaklarının bol olduğu yerlerde görülürler. Çeşitli sesler ve vücut dillerini kullanarak iletişim kuran flamingolar, birbirleriyle sosyal etkileşimde bulunarak ortak hareket ederler.
Özellikle üreme dönemlerinde birçok flamingo aynı anda çiftleşir ve yavrularını gruplar halinde yetiştirirler. Bu sosyal yapı, yavruların hayatta kalma şansını artırırken yetişkin flamingoların avcılardan korunmalarına olanak sunar.
Göç Etme
Yılın belirli zamanlarında göç eden flamingolar, göç eylemini özellikle sıcaklık değişimlerine ve su seviyelerindeki değişikliklere tepki olarak gerçekleştirir. Göç ettikleri yerler genellikle su kaynaklarının bol olduğu alanlardır ve bu süre zarfında flamingolar gruplar halinde hareket ederler.
Göç etmek, daha elverişli beslenme koşulları ve üreme alanları bulmalarına ve bu sayede de hayatta kalmalarına yardımcı olur. Göç ettikleri yerlerde daha çok geniş sulak alanlarda konaklarlar ve burada beslenme alışkanlıklarını sürdürürler.
Yaşam Alanlarındaki Olumsuzluklar
Bu yıl flamingoların yaşam alanlarında bazı olumsuzluklar gözlemlendi. Bu olumsuzluklardan biri de özellikle Sel Kapanı Baraj Gölü'ndeki su seviyesinin geçen yıla kıyasla yarı yarıya azalması oldu. Bu durum, flamingoların besin kaynaklarının azalmasına ve sayılarında ciddi azalışlara yol açtı.
Uzmanlar, su seviyesindeki düşüşün temel nedenleri arasında bilinçsiz su tüketimi ve iklim değişikliği olduğunu öne sürdü. Yağışların azalmasıyla birlikte her geçen yıl daha da daralan göl havzası yalnızca flamingoları değil, gölde yaşayan 100'ün üzerinde farklı canlı türünü de etkiliyor.
