Elektrikle çalışan her sistemde güvenlik, öncelikli bir ihtiyaçtır. Evlerde ve iş yerlerinde meydana gelebilecek elektrik kaynaklı kazaları önlemede en etkili çözümlerden biri de kaçak akım koruma rölesidir. Yaygın adıyla “KAKR” ya da sadece “kar” olarak bilinen bu cihaz, elektrik güvenliği açısından hayati öneme sahiptir.
Kaçak Akım Rölesi Ne Yapar?
Kaçak akım rölesi, bir elektrik devresine giren ve çıkan akım miktarını karşılaştırarak çalışır. Eğer giren ve çıkan akım arasında fark oluşursa, bu durum bir kaçak olduğunu gösterir. Röle, özellikle 30 miliamperin (mA) üzerindeki farklarda devreyi otomatik olarak keser. Bu durum, özellikle insan vücudu üzerinden toprağa geçen tehlikeli kaçak akımların oluşturduğu riskleri azaltmak açısından son derece önemlidir.
Kaçak Akım Neden Oluşur?
Evlerde kullanılan elektrikli cihazlar zamanla yıpranabilir ve izolasyon özelliklerini kaybedebilir. Bu da cihazlarda düşük seviyede kaçaklara yol açabilir. Röle, bu küçük kaçakları önemsemez ancak cihazlardaki toplam kaçak akım 30 mA sınırını aştığında sistemi devre dışı bırakır. Bu durum, güvenlik için alınmış bir önlemdir.
Kaçak Nasıl Tespit Edilir?
Sistemdeki kaçak akımın hangi cihazdan kaynaklandığını anlamak için tüm cihazların fişi çekilir. Ardından cihazlar tek tek prize takılarak sistem izlenir. Hangi cihaz bağlandığında kaçak akım rölesi devreyi kesiyorsa, kaçak o cihazda demektir. Bu işlem uzman bir elektrikçi tarafından daha hızlı ve güvenli şekilde yapılabilir.
Elektrikçiler Tarafından Yapılabilecek Hatalı Müdahaleler
Kaçak akım rölesinin arızalı olduğu düşünülüp yerine standart bir sigorta takılması, elektrik çarpmasına karşı korumayı tamamen ortadan kaldırır. Bazı durumlarda, ev tipi 30 mA’lik röle yerine daha yüksek akım seviyesinde çalışan 300 mA’lik röle takılabilir. Ancak bu cihazlar, sanayi tesislerinde kullanılır ve insan koruması sağlamak için yeterli değildir.
Kaçak Akım Rölesi Hayat Kurtarır mı?
Kaçak akım rölesi, elektrik çarpması durumunda devreyi 40 milisaniye gibi kısa bir sürede keserek insan vücudu üzerinden geçen akımı sınırlamayı hedefler. Özellikle banyo gibi suyun bulunduğu ortamlarda oluşabilecek ciddi elektrik çarpmalarında dahi, röle hayati riskleri önemli ölçüde azaltabilir. Ancak bu, elektrik çarpmasını tamamen önlediği anlamına gelmez. Vücut ıslakken geçen akım daha yüksek olabilir ve bu da sağlık açısından tehlike yaratabilir.
Rölenin Sağlam Olduğu Nasıl Anlaşılır?
Kaçak akım rölelerinin üzerinde “T” harfiyle işaretli bir test butonu bulunur. Bu butona basıldığında röle devreyi kesiyorsa, cihaz çalışıyor demektir. Aksi halde arızalı olabilir ve yenisiyle değiştirilmelidir. Bu tür işlemler elektrik dağıtım şirketinin mühürlü panosu içerisinde yapıldığından profesyonel destek alınmalıdır.
Akıllı Kaçak Akım Rölesi Nedir?
Yeni nesil akıllı röleler, internet bağlantısı üzerinden uzaktan kontrol edilebilir. Mobil uygulamalarla elektriği açıp kapatma imkânı sunar. Enerji takibi yaparak kullanıcıya tüketim alışkanlıkları hakkında bilgi verir. Ancak elektrik kesintisinin buzdolabı gibi sürekli çalışan cihazları etkileyeceği unutulmamalıdır.
Hangi Amper Seçilmeli?
Standart bir ev için genellikle 25-32 amper arası kaçak akım rölesi yeterlidir. Eski yapılar için 25 amper tercih edilirken, aynı anda çok sayıda cihazın çalıştığı yeni yapılarda 32 amper önerilir. Daha yüksek amperlerde koruma sağlanamayabilir ve tesisatın yanma riski oluşabilir.
