Uluslararası Finans Enstitüsü’nün (IIF) yayımladığı “Küresel Borç Monitörü” raporu, dünya genelindeki borç yükünün bu yılın üçüncü çeyreğinde yeni bir zirveye ulaştığını ortaya koydu.
Rapora göre, küresel borç stoku yılın ilk dokuz ayında 26 trilyon dolardan fazla artarak yaklaşık 346 trilyon dolar seviyesine yükseldi. Bu rakam, geçen yılın aynı döneminde kaydedilen 327,5 trilyon doların oldukça üstüne çıktı.
GSYH’ye Oran %310’a Çıktı
Raporda dikkat çeken başlıklardan biri, toplam borcun küresel Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’ya oranının yüzde 310 seviyesine ulaşması oldu. Bu oran, dünya ekonomisinin borçlanma eğilimindeki hızlı artışı ve risk birikimini gözler önüne serdi.
Borç Artışında ABD ve Çin Başı Çekiyor
Küresel borç büyümesinin büyük bölümü hem kamu hem özel sektör kaynaklı olmakla birlikte, özellikle gelişmiş ekonomilerdeki hızlı borçlanma dikkat çekiyor. ABD ve Çin, toplam borç artışının merkezinde yer alırken, politika gevşetme adımları borçluluğu tetikleyen önemli faktörlerden biri oldu.
Gelişmiş ekonomilerin toplam borcu yılın üçüncü çeyreğinde 230,6 trilyon dolar, gelişmekte olan ülkelerin borcu ise 115,1 trilyon dolar olarak hesaplandı. ABD’nin yanında Almanya, İngiltere ve Fransa’da da kayda değer artışlar yaşandı.
Gelişmekte Olan Piyasalarda Çin İlk Sırada
Gelişmekte olan ekonomilerde borçlanmanın ana kaynağı Çin kalsa da, bu ülkeyi Brezilya, Rusya, Polonya, Meksika ve Güney Kore gibi büyük ekonomiler takip etti.
Kamu Borçları Dünyada Yeniden Yükselişte
Küresel borcun bileşenlerine bakıldığında kamu borçlarındaki artışın öne çıktığı görülüyor. Üçüncü çeyrek itibarıyla:
Hane halkı borçları: 64 trilyon dolar
Finansal olmayan şirket borçları: 99,3 trilyon dolar
Kamu borçları: 105,8 trilyon dolar
Finansal sektör borçları: 76,6 trilyon dolar oldu.
Borç/GSYH Oranlarında Karışık Görünüm
GSYH’ye oranla bakıldığında, hane halkı borçlarının yüzde 58’den yüzde 57,3’e, finansal olmayan şirket borçlarının yüzde 88,9’dan yüzde 88,5’e, finansal sektör borçlarının ise yüzde 70,2’den yüzde 69,3’e gerilediği görüldü. Buna karşılık, kamu borçlarının oranı yüzde 93,4’ten yüzde 95,4 seviyesine yükseldi.
Türkiye’nin Borç Görünümü: Kamu Borcu Sabit, Hane Halkı Borcu Artıyor
Rapordaki ülke bazlı veriler Türkiye için karma bir tablo sunuyor. Bu yılın üçüncü çeyreğinde Türkiye’de:
Hane halkı borçları GSYH’ye oranla yüzde 9,8’den 10’a yükseldi.
Finansal olmayan şirket borçları yüzde 39,2’den 38,5’e geriledi.
Finansal sektör borçları yüzde 17,6’dan 17,5’e düştü.
Kamu borcu ise yüzde 27,7 seviyesinde sabit kaldı.
Türkiye’nin kamu borcundaki yatay seyir dikkat çekerken, hane halkı borçlanmasındaki sınırlı artış öne çıktı.
Küresel Ekonomide Yeni Borç Dalgası mı Geliyor?
IIF’in raporu, borçlanma hızının küresel ekonomide önemli riskler yarattığını ve yeni bir borç birikimi dönemine girildiğini vurguluyor. Özellikle merkez bankalarının gevşeme yönlü adımları ve kamu harcamalarındaki artış, borçların önümüzdeki dönem daha hızlı yükselebileceğinin sinyalini veriyor.
