Dünya genelindeki toplam borç yükü, 2025 yılının ilk çeyreğinde 324,3 trilyon dolara ulaşarak yeni bir zirveye çıktı. Uluslararası Finans Enstitüsü’nün (IIF) yayımladığı “Küresel Borç Monitörü” raporuna göre, sadece üç ayda borçlarda 7,5 trilyon doları aşan bir artış kaydedildi.
Geçtiğimiz yılın aynı döneminde 313 trilyon dolar olan küresel borç, doların değer kaybı ve ekonomik gelişmelerin etkisiyle önemli bir sıçrama yaşadı. Raporda, “ABD dolarının başlıca ticaret ortaklarına karşı zayıflaması, borçların dolar bazında daha yüksek görünmesine neden oldu” ifadelerine yer verildi. Bu artış, 2022 sonundan bu yana çeyrek başına ortalama 1,7 trilyon dolarlık yükselişin çok üzerinde gerçekleşerek, söz konusu dönemdeki artış ortalamasının dört katını aştı.
Çin, Fransa ve Almanya küresel borç artışında başı çekerken; Kanada, Birleşik Arap Emirlikleri ve Türkiye gibi ülkelerde borçlanma seviyeleri geriledi. Özellikle Çin, tek başına 2 trilyon dolardan fazla borçlanarak dikkat çekti. Çin’de kamu borcunun GSYH’ye oranı 2019’daki yüzde 60 seviyesinden bugün yüzde 93’ün üzerine çıktı.
Gelişmiş ülkelerin toplam borcu ilk çeyrekte 217,7 trilyon dolara ulaşırken, gelişmekte olan ekonomilerin borç tutarı 106,5 trilyon dolara yükseldi. Bu durum, gelişmekte olan ülkelerde borcun milli gelire oranını yüzde 245’e çıkararak tüm zamanların en yüksek seviyesine taşıdı.
Küresel borcun bileşenlerine bakıldığında; hane halkı borcu 60,4 trilyon dolar, finansal olmayan şirketlerin borcu 93,9 trilyon dolar, kamuya ait borçlar 97,1 trilyon dolar ve finansal sektörün borcu ise 72,9 trilyon dolara çıktı.
Borcun gayrisafi yurt içi hasılaya oranı ise art arda dördüncü çeyrekte düşüş gösterdi. Yılın ilk çeyreği itibarıyla küresel borcun GSYH’ye oranı yüzde 325’e geriledi.
Aynı dönemde borcun dağılımındaki oranlarda da gerileme görüldü. Hane halkı borcunun GSYH’ye oranı yüzde 60,5’ten yüzde 59,2’ye, finansal olmayan şirket borçları yüzde 92,1’den yüzde 91,3’e, finans sektörüne ait borçlar ise yüzde 78,3’ten yüzde 77’ye düştü. Buna karşılık kamu borçları yüzde 96,9’dan yüzde 97,9’a yükseldi.
Türkiye özelinde değerlendirildiğinde, borcun GSYH’ye oranı hane halkında yüzde 11’den yüzde 9,5’e, şirketlerde yüzde 44,3’ten yüzde 36,4’e, kamu borçlarında yüzde 31,5’ten yüzde 28,2’ye, finans sektöründe ise yüzde 18,8’den yüzde 18’e geriledi.
