Küresel emisyonların yüzde 90’ından fazlasından sorumlu 63 ülke ve Avrupa Birliği’nin iklim performansını değerlendiren İklim Değişikliği Performans Endeksi (CCPI), bu yıl da sıralamanın ilk üç basamağının boş kaldığını ortaya koydu.
Brezilya’nın Belem kentinde devam eden COP30 kapsamında yayımlanan rapor, Germanwatch, NewClimate Institute ve CAN International iş birliğiyle hazırlandı.
Paris Anlaşması Hedeflerine Ulaşılamıyor
Rapor, Paris İklim Anlaşması’nın 10. yılında emisyonlarda kısmi düşüş ve yenilenebilir enerjide artış olmasına rağmen ülkelerin iklim dönüşümünde hala yetersiz kaldığını vurguluyor. Endeks, ülkelerin performansını sera gazı emisyonları, enerji kullanımı, yenilenebilir enerji ve iklim politikası olmak üzere dört ana kategoride değerlendiriyor.
Rapora göre, hiçbir ülke tüm kategorilerde yeterli ilerleme kaydedemediği için “çok yüksek” seviyeye ulaşamadı ve önceki yıllarda olduğu gibi ilk 3 sıra bu yıl da boş kaldı.
Ülkelerin Performansları ve Sıralama
Danimarka: Yenilenebilir enerji alanında lider ve açık deniz rüzgâr yatırımlarında öncü olmasına rağmen, toplam performansta 4. sırada kaldı.
Birleşik Krallık: Kömür kullanımını sonlandırarak 5. sıraya yükseldi ancak yenilenebilir enerji performansı düşük kaldı.
Fas: Yenilenebilir enerji hariç tüm kategorilerde “iyi” performans sergileyerek 6. sıraya yerleşti; düşük kişi başına emisyon, toplu taşımaya yapılan yatırımlar ve 2035 hedefleri öne çıkıyor.
Endeksin son sırasında ise Suudi Arabistan, İran ve ABD yer alıyor; bu ülkeler aynı zamanda önemli fosil yakıt üreticileri olarak dikkat çekiyor.
G20 Ülkeleri ve Büyük Emisyon Kaynakları
G20 ülkeleri arasında yalnızca Birleşik Krallık, endekste “yüksek” puan alırken, diğer 10 ülke “çok düşük” kategorisinde, Güney Afrika, Endonezya ve İtalya ise “düşük” seviyede yer aldı.
Çin: Bir basamak yükselerek 54. sıraya yerleşti ancak toplam performansı hâlâ “çok düşük”. Sadece iklim politikası kategorisinde yüksek puan alabildi. Fosil yakıt üretimindeki artış, elektrikli araç ve yenilenebilir enerji yatırımlarındaki hızlı büyümeyi gölgede bırakıyor.
Hindistan: En çok gerileyen ülkelerden biri olarak 23. sırada yer aldı ve “orta düzeyde” performans gösterdi.
Avrupa Birliği: Bu yıl endekste üç sıra gerileyerek performans düşüşü yaşadı.
Türkiye’nin Durumu
Türkiye, CCPI sıralamasında geçen yıl olduğu gibi bu yıl da yerinde saydı ve 52. sırada kaldı.
Türkiye’nin performansına dair değerlendirmede, sera gazı salımları ve enerji kullanımı kategorilerinde düşük, iklim politikası alanında çok düşük, yenilenebilir enerji kategorisinde ise orta seviyede olduğu belirtildi. Uzmanlar, Türkiye’nin 2035’e kadar emisyon artışını öngören hedefleri ve kömürlü termik santrallere yönelik devlet teşviklerini sürdürme planlarının bu sonucu etkilediğini vurguluyor.
Rapora göre, ülkeler yenilenebilir enerji yatırımlarında ilerleme kaydetse de toplam iklim performansı açısından hala hedeflerin gerisinde. İklim değişikliğiyle mücadelede ilk üç sıranın boş kalması, küresel çabaların yeterince hızlı ilerlemediğini gözler önüne seriyor.
