Kalp durduktan sonra geri dönüşsüz beyin hasarı oluşmaması için yaklaşık 10 dakikalık bir süremiz bulunur. Eğer bu süre içinde kalp yeniden çalıştırılamazsa, beyin yeterince oksijen alamadığı için beyin ölümü gerçekleşir ve tıbben ölüm kabul edilir. Kalp bir şekilde tekrar çalıştırılsa bile, beyin fonksiyonları kaybolduğunda yaşam geri getirilemez.
Müdahale Hayat Kurtarır: CPR Uygulaması
Kalp durması durumunda, kardiyopulmoner resüsitasyon (CPR) uygulamak hayati önem taşır. Avrupa Resüsitasyon Konseyine (ERC) göre CPR sırasında 30 göğüs basısı ve 2 suni teneffüs uygulanmalı, hemen 112 Acil Sağlık aranmalı ve sağlık ekibi gelene kadar uygulamaya devam edilmelidir.
Avustralya Resüsitasyon Konseyi ise dakikada 100 göğüs basısının yeterli olduğunu ve bu sırada suni teneffüsün şart olmadığını belirtmektedir. Göğüs basısı akciğerleri de uyardığından, suni teneffüs yerine göğüs basılarına odaklanmak da etkili bir yöntemdir.
CPR uygulandığı sürece beynin oksijensiz kalma süresi durur, 10 dakikalık kritik süreç işlemez. Müdahaleyi bıraktığınızda ise süreç ilerlemeye devam eder. Özellikle boğulma vakalarında bu süre 10 dakikadan daha uzun olabilir.
Nabız kontrolü karotis (şah damarı) üzerinden yapılmalıdır. Kalp masajı sırasında her 3 turdan sonra nabzın dönüp dönmediği kontrol edilmeli, nabız yoksa masaja devam edilmelidir.
Ani bayılma durumlarında, karotis üzerinden 10 saniye nabız kontrolü yapılmalı, nabız yoksa derhal kalp masajına başlanmalıdır. Ani bilinç kaybının nedeni kalp krizi, şok, düşük veya yüksek kan şekeri gibi durumlar olabilir. Bu hızlı müdahale ile sadece bir hayat değil, aynı zamanda bir ailenin düzeni de kurtarılabilir.
Ölüm Gerçekten Ne Zaman Gerçekleşir?
Tıbben kesin ölüm, beyin fonksiyonlarının geri dönüşsüz şekilde durmasıyla kabul edilir. Çoğu zaman kalp durduktan kısa bir süre sonra beyin ölümü gerçekleşir. Ancak kafa travması veya beyin kanaması durumlarında beyin ölümü gerçekleşirken kalp bir süre daha atmaya devam edebilir. Bazı vakalarda diğer organlar birkaç gün boyunca çalışmayı sürdürebilir.
Ölüm, hücrelerin parça parça ölmesiyle gerçekleşen karmaşık bir süreçtir ve vücut bir anda tamamen ölmez. Bu nedenle kalp durduğunda hemen pes edilmemeli, doğru müdahaleyle hayata tutunma şansı sağlanmalıdır.
