Türkiye'de sayı bakımından ilk sırada yer alan Samsun'da manda sayısı 22 bin 450'ye yükseldi.
Tarım ve Orman Bakanlığının "Halk Elinde Anadolu Mandası Islahı Projesi" kapsamında 2011'de Samsun'un Bafra, Çarşamba ve 19 Mayıs ilçelerinde çalışma yapıldı.
Proje, 2013'te Vezirköprü, 2016'da da Ladik ilçelerinin de katılmasıyla 5 ilçede Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ile Samsun İli Damızlık Manda Yetiştiricileri Birliği ortaklığında sürüyor.
Bölgede kış aylarında ahırlarda tutulan mandalar, ilkbahar aylarında havanın ısınmasıyla Kızılırmak Deltası'na salınıyor. Yaz boyunca deltada serbest kalan hayvanlar, sonbaharda havanın soğuması sonrası yine ahırlara alınıyor.
Türkiye'deki İlk Manda Birliği
Samsun İli Damızlık Manda Yetiştiricileri Birliği Başkanı İsmail Metin, Türkiye'de ilk manda birliğinin Samsun'da 2008'de kurulduğunu belirtti.
Samsun'da 2007'de 7 bin manda bulunurken bu sayının bugün 22 bin 450'ye ulaştığına dikkat çeken Metin, "Bafra ilçesinde ise 12 bin 75 manda var. Bu sayıya Tarım ve Orman Bakanlığının projeleri sayesinde ulaştık." ifadelerini kullandı.
Samsun'un Türkiye'de en fazla manda bulunan il konumunda olduğunun altını çizen Metin, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Tarım ve Orman Bakanlığımız, Doğu Karadeniz Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı (DOKAP) ve Samsun Büyükşehir Belediyesi ile yaptığımız projeler var. Tarım ve Orman Bakanlığı, Büyükşehir Belediyesi, DOKAP ve Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı ile hijyeni sağlamak için süt toplama ve işleme tesisleri aktif hale getirildi. Bu projelerin sayesinde manda sayısı arttı, ürünleri ekonomiye kazandırmayı sağladık. Birliğimiz ve birliğimize kayıtlı işletmeler il dışına da ürün gönderiyor."
Manda Sütünden Pek Çok Ürün Elde Ediliyor
Manda sütünden yoğurt, tereyağı, peynir, kaymak ile manda kaymağından kaymaklı lokum yapıldığını anlatan Metin, süt potansiyeli arttığı zaman ürünleri de artıracaklarını ifade etti.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Veteriner Fakültesi ile birliklerinin ortaklığında manda etinden pastırma da yapıldığını belirten Metin, "Dünyada Akdeniz mandası, nehir mandası olarak bilinir ama hepsi bir. Türkiye'deki ise Anadolu mandası olarak geçiyor." şeklinde konuştu.
Doğanca Mahallesi'nde manda yetiştiriciliği yapan Sinan Kalender ise özellikle manda yoğurdunun yoğun ilgi gördüğüne vurguda bulunarak, "Şehir dışına da peynir, tereyağı, kaymak, süt ve yoğurt gönderiyoruz. Mandalar gezen hayvan oldukları için geniş meralarda doğal ortamlarında geziyorlar. Gün boyu çamur balçıkları ile su kanallarına girerler." ifadesinde bulundu.
AA
