Şarbon, doğada spor formunda uzun süre yaşayabilen Bacillus anthracis bakterisinin yol açtığı bulaşıcı ve ciddi bir enfeksiyon hastalığıdır.
Bakteriyel kökenli bir zoonoz hastalık olan şarbon, özellikle hayvancılıkla uğraşan toplumlarda önemli bir sağlık tehdidi olarak bilinmektedir. Bacillus anthracis adlı bakterinin neden olduğu bu hastalık, deri, akciğer ve sindirim sistemi yoluyla bulaşabilmektedir. Erken teşhis ve uygun tedavi ile kontrol altına alınabilse de, ihmal edildiğinde ciddi komplikasyonlara ve ölümlere yol açabilmektedir.
Şarbonun Bulaşma Yolları Nelerdir?
Şarbon, insandan insana kolay bulaşmaz, temel bulaşma yolu enfekte hayvanlarla temastır.
· Enfekte hayvanların derisi, yünü ya da etiyle temas
· Şarbon sporlarının solunması
· Kontamine hayvansal ürünlerin tüketilmesi
· Nadir olarak laboratuvar kazaları ya da biyoterörizm amaçlı kullanımı
Şarbonun Belirtileri Nelerdir?
Şarbon, vücuda giriş yoluna göre farklı belirtiler gösterir.
Deri şarbonu: Kaşıntı ile başlayan ve siyah kabuklu yaraya dönüşen lezyonlar
Akciğer şarbonu: Yüksek ateş, öksürük, nefes darlığı, göğüs ağrısı
Bağırsak şarbonu: Karın ağrısı, bulantı, kusma, kanlı ishal
İleri evrelerde: Kan dolaşımı enfeksiyonu (sepsis) ve organ yetmezliği
Nasıl Tanı Konulur?
Şarbonun tanısı, laboratuvar testleriyle bakterinin tespit edilmesine dayanır.
· Kan kültürü ve mikrobiyolojik inceleme
· Lezyonlardan alınan örneklerin laboratuvar analizi
· Görüntüleme yöntemleri (akciğer şüphesinde röntgen ya da tomografi)
Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
· Şarbon, erken teşhis edildiğinde antibiyotiklerle tedavi edilebilmektedir.
· Penisilin, siprofloksasin veya doksisiklin gibi antibiyotikler kullanılır.
· Şiddetli vakalarda yoğun bakım desteği gerekebilir.
· Tedaviye geç başlanması, ölüm riskini ciddi ölçüde artırır.
