Avrupa Birliği (AB) Konseyi, insan hakları ihlalleri veya uluslararası yargı kararlarına uymama gibi durumlarda üçüncü ülke vatandaşlarına tanınan Schengen Bölgesi’ne vizesiz giriş hakkının daha hızlı şekilde askıya alınmasını öngören düzenlemeye resmen onay verdi.
Konsey tarafından yayımlanan yazılı açıklamada, alınan karar doğrultusunda Schengen’e vizesiz girebilen ülkeler için uygulanan “vize muafiyeti askı mekanizmasının güncellenmesi”nin kabul edildiği duyuruldu.
Yeni düzenleme, AB’nin çıkarlarını zedeleyen ya da vize serbestisinin kötüye kullanıldığı tespit edilen hallerde daha çabuk harekete geçilmesine olanak sağlayacak.
Böylece AB, vize politikasına uyumsuz davranan üçüncü ülkelerin muafiyetini askıya alma yetkisini genişletmiş oluyor.
Aynı zamanda, bir ülkenin gerçek bağı olmayan kişilere yalnızca yatırım yoluyla vatandaşlık vermesi halinde de vize serbestisinin kaldırılmasının önü açılıyor.
İnsan hakları ihlalleri nedeniyle AB ile ilişkilerin bozulması da askı gerekçesi olarak değerlendirilecek.
Sorun Giderilmezse Muafiyet Tamamen Kaldırılabilecek
Yeni kurallar kapsamında mekanizmanın işletilmesi daha kolay hale gelirken, ilk askı süresi 9 aydan 12 aya çıkarılıyor.
Bu süre, gerekli görülmesi halinde mevcut sistemdeki 18 ay yerine 24 ay daha uzatılabilecek.
Böylece AB, sorunlu ülkelerle koşulların düzeltilmesi için daha uzun bir diplomatik süreç yürütebilecek. İhlaller ortadan kalkmazsa vize muafiyeti tamamen iptal edilebilecek.
AB üyesi ülkelerde doğrudan uygulanacak düzenleme, AB Resmi Gazetesi’nde yayımlandıktan 20 gün sonra yürürlüğe girecek.
Mevcut Sistem Tüm Ülke Vatandaşlarını Kapsıyordu
Şu anda yürürlükte olan uygulamada, askı süresinin uzatılması vize muafiyetinin ülkenin tüm vatandaşlarını kapsayacak şekilde devreye alınmasına neden oluyordu.
Hâlihazırda İsrail, Avustralya, Brezilya, Japonya, İngiltere, Ukrayna ve Batı Balkan ülkelerinin de aralarında bulunduğu 61 ülkenin vatandaşları herhangi bir 180 günlük dönemde 90 güne kadar Schengen Bölgesi’nde vizesiz kalabiliyor.
AB, bugüne kadar yalnızca Vanuatu Cumhuriyeti için muafiyeti askıya almış, bu kararın gerekçesi olarak da ülkenin Rus vatandaşlarına yatırım karşılığında vatandaşlık vererek AB’ye ücretsiz giriş imkânı sağlaması gösterilmişti.
Düzenleme haziranda gündeme geldiğinde, bu adımın “İsrail vatandaşlarını hedef alabileceği” ihtimali AB kulislerinde tartışılmıştı.
Avrupa Parlamentosu ise 7 Ekim’de yapılan oylamayla yeni düzenlemeye onay vermişti.
