Türkiye’nin üretim ve yatırım üslerinden olan serbest bölgeler, ocak-ekim döneminde 23,7 milyar dolarlık ticaret hacmiyle ekonomiye önemli katkı sağladı. Ticaret Bakanlığı verilerine göre, bu tutarın neredeyse yarısı ihracattan oluştu ve serbest bölgelerin uluslararası ticaretteki rolünü güçlendirdi.
Serbest Bölgeler Yatırım ve İhracatta Avantaj Sağlıyor
Türkiye’de toplam 19 serbest ticaret bölgesi faaliyet gösteriyor. Bu bölgeler, yatırımcı ve üreticilere çeşitli teşvikler sunarak hem üretim hem de ihracat kapasitesini artırıyor. Vergi avantajları, stratejik konum, yerli ve yabancı pazarlara kolay erişim, kar transferi ve uygun altyapı olanakları, serbest bölgeleri cazip kılan başlıca faktörler arasında yer alıyor.
İstihdamda Katkı Sağlayan Bölgeler
Serbest bölgelerde sadece ticaret değil, istihdam da önemli bir rol oynuyor. Ekim ayı itibarıyla bölgelerde toplam 93 bin 406 kişi çalışıyor. Bölgelerdeki yaklaşık 2 bin 100 şirket ve yan hizmetlerle birlikte bu sayı 98 bine kadar yükseliyor. Böylece, serbest bölgeler hem ekonomik büyüme hem de iş gücü istihdamında kritik bir öneme sahip.
Ticaret Hacmi ve Dış Ticaretin Payı
2024 yılında serbest bölgelerdeki toplam ticaret hacmi 27 milyar 691 milyon dolar olarak kaydedildi. Ocak-ekim döneminde ise ticaret hareketleri şu şekilde gerçekleşti:
Yurt içinden bölgelere: 2,688 milyon dolar
Bölgelerden yurt dışına: 10,390 milyon dolar
Yurt dışından bölgelere: 7,282 milyon dolar
Bölgelerden yurt içine: 3,338 milyon dolar
Bu verilere göre, 23,7 milyar dolarlık ticaret hacminin yaklaşık yarısı ihracattan sağlanmış oldu.
Serbest Bölgelerde Yoğunluk Gösteren Sektörler
Serbest bölgelerde üretim ve ticaret, farklı sektörlerde yoğunlaştı. Yazılım, yat ve gemi inşası, gemi bakım ve onarımı, medikal cihazlar, otomotiv, hazır giyim, deri ve AR-GE faaliyetleri, bölgelerin en hareketli sektörleri olarak öne çıktı. Bu çeşitlilik, serbest bölgelerin ekonomiye sağladığı katma değeri artırdı.
Yüksek Teknoloji Ürünleri İhracatı Artıyor
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Türkiye Serbest Bölgeler Meclisi Başkanı Edvar Mum, serbest bölgelerdeki ihracatın yaklaşık yüzde 56’sının orta ve yüksek teknolojili ürünlerden oluştuğunu belirtti. Mum, bu oranların geçen yıllara göre yükseldiğine dikkat çekerek, serbest bölgelerdeki ürün niteliğinin ve ticaret hacminin artan teknoloji odaklı üretimle desteklendiğini vurguladı.
Ticaret Hedefleri ve Uluslararası Rekabet
Mum, yıl sonunda serbest bölgelerdeki ticaret hacminin 28 milyar dolara ulaşmasının beklendiğini ifade etti. Ayrıca, Türkiye’nin coğrafi konumunun serbest bölgeler açısından stratejik bir avantaj sağladığını belirten Mum, uluslararası rekabet ortamında mevzuat ve teşviklerin geliştirilmesinin önemine dikkat çekti.
Serbest Bölgeler Ekonomiye Katkısını Sürdürüyor
Türkiye’nin serbest bölgeleri, ihracat, yatırım ve istihdam alanlarında sağladığı katkılarla ekonomik büyümenin önemli dinamiklerinden biri olmaya devam ediyor. Vergi avantajları, stratejik konum ve gelişmiş altyapı ile bu bölgeler, hem yerli hem de yabancı yatırımcılar için cazibe merkezi olarak öne çıkıyor.
