ABD Başkanı Donald Trump’ın ABD Merkez Bankası (Fed) Yönetim Kurulu Üyesi Lisa Cook’u görevden alması ve ek gümrük vergileri tehdidinde bulunması, küresel piyasalarda olumsuz fiyatlamalara neden oldu.
Fed’in para politikasına dair belirsizlikler ile tarifelere yönelik endişeler gündemin merkezinde yer alırken, Trump’ın son hamleleri risk iştahını zayıflattı.
Trump, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Fed yasasının bana verdiği yetkiyi kullanarak Cook’u yönetim kurulu üyeliğinden aldım” ifadelerini kullandı.
Trump, Cook’un birden fazla mortgage sözleşmesinde gerçeğe aykırı beyanlarda bulunmuş olabileceğini öne sürerek, iki farklı mülk için aynı dönemde “birincil ikametgah” taahhüdü içeren belgeler imzaladığını iddia etti.
Uzmanlar, söz konusu kararın Fed’in bağımsızlığına yönelik soru işaretlerini artırdığına dikkat çekti.
Analistler, bu adımın uzun süredir hükümet ile Fed arasındaki görüş ayrılıklarının ardından Banka’ya yönelik ilk doğrudan müdahale olarak yorumlandığını ifade etti.
Trump’tan Ek Tarife Uyarıları
Trump, dijital hizmet vergisini kaldırmayan ülkelere yeni gümrük tarifeleri getireceklerini, ayrıca bu ülkelere yüksek teknolojili ürün ve çip ihracatına kısıtlamalar uygulanacağını açıkladı.
Çin’i de hedef alan Trump, “ABD’ye mıknatıs vermek zorundalar, aksi halde yüzde 200 gümrük vergisi veya benzeri bir yaptırım uygulamak durumunda kalacağız” dedi.
Güney Kore Devlet Başkanı Lee Jae Myung ile Oval Ofis’te yaptığı görüşmede ise mevcut yüzde 15’lik gümrük tarifesinin korunacağını belirtti.
Trump ayrıca, Ukrayna konusunda anlaşmaya yanaşmaması halinde Rusya’ya sert yaptırımlar uygulayacaklarını yinelerken, “Gelecek bir iki hafta içinde ne olacağını göreceğiz, (anlaşma olmazsa) o zaman çok güçlü bir şekilde müdahale edeceğim” ifadelerini kullandı.
Wall Street’te Düşüş
Yeni tarife tehditlerinin ardından New York borsası günü satıcılı tamamladı. S&P 500 endeksi yüzde 0,43, Nasdaq yüzde 0,22, Dow Jones ise yüzde 0,77 değer kaybetti. ABD vadeli endeksleri de güne negatif başladı.
Piyasalar kapandıktan sonra açıklanan Cook kararı tahvil ve emtia fiyatlarını etkiledi.
ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi 3 baz puan artışla yüzde 4,31’e yükselirken, altının onsu Fed bağımsızlığına ilişkin endişelerle yüzde 0,3 değer kazanarak 3.377 dolara çıktı.
Dolar endeksi günü yüzde 0,6 artışla 98,3’te tamamlarken, şu an 98,4 seviyesinde bulunuyor. Brent petrolün varili ise yüzde 0,4 düşüşle 67,9 dolara geriledi.
Avrupa ve Asya Borsalarında Satış Baskısı
Avrupa piyasalarında da negatif görünüm öne çıktı. Dün DAX 40 yüzde 0,4, FTSE MIB yüzde 0,2, CAC 40 ise yüzde 1,6 geriledi.
ABD’deki gelişmelerin ardından bugün Avrupa endeks vadeli kontratları da satıcılı seyrediyor.
Özellikle imalat sektöründeki yavaşlama nedeniyle kırılganlaşan Avro Bölgesi, ticaret gerilimlerinden en fazla etkilenen bölgelerden biri olarak öne çıkıyor.
Asya borsalarında da Trump’ın açıklamaları sonrası risk algısı bozuldu. Çin’e yönelik mıknatıs ithalatı çıkışı, ticaret savaşlarının yeniden alevlenebileceği endişelerini tetikledi.
Japonya’da temmuz ayı hizmet enflasyonu yüzde 2,9 ile beklentilerin altında kalsa da piyasalar negatif kapandı.
Gün sonunda Nikkei 225 yüzde 0,9, Şanghay bileşik yüzde 0,2, Hang Seng yüzde 0,2, Kospi ise yüzde 0,9 düşüş gösterdi.
Borsa İstanbul’da Rekor
Yurt içinde ise pozitif ayrışma dikkat çekti. Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi günü yüzde 0,93 artışla 11.477,80 puanla tamamlayarak kapanış rekoru kırdı. Gün içi zirve ise 11.519,64 puan oldu.
VİOP’ta BIST 30 ağustos vadeli kontratı, akşam seansında yüzde 0,23 düşüşle 12.744 puandan işlem gördü.
Dolar/TL ise günü yüzde 0,1 yükselişle 40,9920’den kapattı, yeni güne 41,0150 seviyesinden başladı.
Analistler, bugün yurt içinde sektörel enflasyon verilerinin, yurt dışında ise ABD’de dayanıklı mal siparişleri, konut fiyat endeksi, Richmond Fed imalat endeksi ve New York Fed tüketici güven endeksinin izleneceğini belirtiyor.
Teknik açıdan BIST 100’de 11.500 ve 11.600 puan direnç, 11.400 ve 11.300 seviyeleri ise destek olarak öne çıkıyor.
