Haftanın ilk işlem gününde küresel piyasalarda yön arayışı öne çıkarken, ABD Başkanı Donald Trump’ın "H-1B" çalışma vizelerine yönelik 100 bin dolarlık başvuru ücreti kararı yatırımcıların temkinli hareket etmesine neden oldu.
ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz indirimlerine devam edeceğine ilişkin beklentiler ve Trump ile Çin Devlet Başkanı Şi Cinping arasındaki görüşmeden gelen olumlu mesajlara rağmen, "H-1B" vizelerine getirilen yüksek başvuru ücreti piyasaların risk iştahını zayıflatıyor.
Trump, nitelikli işgücü istihdamını hedefleyen "H-1B" vize programında şirketlerin ödeyeceği başvuru ücretinin 100 bin dolara çıkarılmasını öngören kararı imzaladı. Uzmanlara göre bu adım, işletmelerin maliyetlerini artırarak kâr marjlarını baskılayabilir.
Analistler, ABD’de özellikle teknoloji şirketlerinin yerli işgücü ihtiyacını karşılamakta zorlandığını, bu nedenle dış kaynaklara yöneldiğini vurgulayarak artan vize ücretlerinin söz konusu şirketleri olumsuz etkileyeceğini belirtti.
Kararın, özellikle Hindistan merkezli teknoloji devleri üzerinde daha fazla baskı yaratacağı öngörülüyor.
Öte yandan Trump, Çin lideri Şi Cinping ile yaptığı görüşmeyi “çok verimli” olarak nitelendirirken, iki ülke arasında ticaret, fentanil, Rusya-Ukrayna savaşı ve TikTok gibi başlıklarda "önemli mesafe" kaydedildiğini söyledi.
Bu açıklama, ABD-Çin arasında yeni anlaşmalar olabileceği yönündeki iyimserliği güçlendirdi.
Fed’in politikaları da yatırımcıların yakın takibinde bulunuyor. Minneapolis Fed Başkanı Neel Kashkari, bu haftaki faiz indirimi kararına destek verdiğini ifade ederek yıl içinde iki indirim daha beklediğini duyurdu.
Buna karşılık, ABD Senatosu federal hükümetin 1 Ekim’de kapanmasını önlemeyi amaçlayan geçici bütçe tasarısını reddetti.
Analistler, bu hafta açıklanacak büyüme verileri ile Fed’in enflasyon göstergesi olarak dikkate aldığı çekirdek kişisel tüketim harcamaları (PCE) endeksinin piyasaların ana gündemi olacağını dile getirdi.
Son gelişmelerle birlikte ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,15’e yükselirken, dolar endeksi yüzde 0,2 artışla 97,8 seviyesine çıktı.
Altının ons fiyatı yüzde 0,2 artarak 3 bin 692 dolara, Brent petrolün varil fiyatı ise yüzde 0,7 yükselişle 66,6 dolara ulaştı.
New York Borsası Haftayı Yükselişle Kapattı
Geçen hafta ABD’de açıklanan perakende satışların beklentiyi aşması ve işsizlik maaşı başvurularındaki gerileme, ekonomiye dair kaygıları hafifletti. Bu tablo, New York borsasında cuma günü pozitif bir görünüm sağladı.
Fed’in faiz indirimi ihtimali riskli varlıklara ilgiyi artırırken, şirket haberleri de endekslere destek oldu. ABD’li kargo devi FedEx’in gelir ve kârının beklentileri aşmasıyla hisseleri yüzde 2,3 yükseldi.
Endeksler günü artıda tamamladı: Dow Jones yüzde 0,37, S&P 500 yüzde 0,49 ve Nasdaq yüzde 0,72 değer kazandı. Ancak ABD’de vadeli işlemler haftaya düşüşle başladı.
Avrupa Piyasalarında Karışık Görünüm
Avrupa borsaları, Fransa’daki siyasi belirsizlikler ve kıta genelindeki jeopolitik risklerin etkisiyle dalgalı bir görünüm sergiledi.
Avrupa Birliği, Rusya’nın sıvılaştırılmış doğal gazı, bankacılık sistemi, kripto işlemleri ve petrol taşımacılığında kullanılan gölge filoya karşı yeni yaptırım paketi hazırlıyor.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, İtalya’nın kredi notunu "BBB"den "BBB+"ya çıkarırken, görünümünü "durağan" olarak belirledi.
Bu gelişmeler ışığında cuma günü Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,15, Fransa’da CAC 40 yüzde 0,01 ve İngiltere’de FTSE 100 yüzde 0,12 gerilerken; İtalya’da FTSE MIB 30 yüzde 0,01 artış gösterdi.
Avrupa endeks vadeli kontratları yeni haftaya karışık başladı.
Asya Borsaları da Dalgalı
Asya tarafında da Trump yönetiminin "H-1B" vizelerine getirdiği 100 bin dolarlık başvuru ücreti sonrası endekslerde yön bulma çabası öne çıktı.
Japonya Merkez Bankası’nın (BoJ) borsa yatırım fonlarında satış yapacağını açıklamasının ardından Nikkei endeksi yüzde 1,3 artış gösterdi.
Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,5 yükselirken, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yatay seyretti. Hong Kong’da Hang Seng endeksi ise yüzde 1 geriledi.
Çin Merkez Bankası (PBoC), 1 yıllık gösterge faiz oranını yüzde 3, 5 yıllık faiz oranını ise yüzde 3,50’de sabit tuttu.
Borsa İstanbul’da Güçlü Kapanış
Cuma günü alıcılı bir görünüm sergileyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi yüzde 2,23 artışla 11.294,48 puandan günü kapattı.
Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) ekim vadeli BIST 30 kontratı akşam seansında yüzde 1,7 değer kazandı.
Dolar/TL ise cuma günü 4,3850 seviyesinden kapanış yaparken, haftanın ilk işlem gününde 41,3901 seviyesinde işlem görüyor.
Analistler, yurt içinde tüketici güven endeksi, yurt dışında ise Euro Bölgesi tüketici güven verisi ile ABD’de açıklanacak Chicago Fed Ulusal Aktivite Endeksi ve İngiltere Merkez Bankası (BoE) Başkanı Andrew Bailey’nin konuşmasının izleneceğini kaydetti.
Teknik açıdan BIST 100 endeksinde 11.400 ve 11.500 seviyeleri direnç, 11.200 ve 11.100 puan ise destek konumunda bulunuyor.
