SALİH DEMİRELLİ
TÜİK, Kazanç Yapısı İstatistikleri 2022 bülteni yayımlandı mı sorusu birçok insanın gündeminde yer alıyor. Anket ve verilere dayalı olarak belirlenen Kazanç Yapısı İstatistikleri için, TÜİK’in bülteni beklenirken, insanlar bu konuda araştırma yaparak sorularına yanıt aramaktadır. Bizler de bu metnimizde sizler için TÜİK, Kazanç Yapısı İstatistikleri 2022 bültenini araştırdık ve derledik.
TÜİK, Kazanç Yapısı İstatistikleri 2022 bülteni Yayımlandı mı?
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), idari kayıt verileri kullanılarak üretilen "Kazanç Yapısı İstatistikleri, 2022" haber bülteni 25 Aralık Pazartesi günü yayımladı. Yayımlanan bültene göre;
Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde, 2006 yılından itibaren dört yıllık aralıklarla yapılan anket verilerine dayalı Kazanç Yapısı İstatistikleri, Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflamasına (NACE Rev.2) göre B-S (O hariç) sektörlerinde faaliyet gösteren ve en az bir ücretli çalışana sahip tüm işletmeleri kapsamaktadır.
Bu çalışmaya göre, 2022 Kasım ayı referans alınarak elde edilen verilere göre, toplamda aylık ücretli çalışılan saat 201,3 olarak gerçekleşti. Sonuçlar incelendiğinde, erkeklerin aylık ücretli çalışma süresi 206,3 saat iken, kadınlarda bu süre 191,0 saat olarak belirlendi.
Saatlik ortalama brüt ücret-maaş ise toplamda 55,4 TL olarak gerçekleşti. Bu bağlamda, 2022 yılında ücretli çalışan erkeklerin saatlik ortalama brüt ücret-maaşı 54,4 TL iken, kadınlarınki 57,4 TL olarak kaydedildi.
Erkek ve Kadınların Aylık Kişi Başı Brüt Ücret-Maaşı
Ayrıca, 2022 yılında aylık ortalama kişi başı brüt ücret-maaş da toplamda 11 bin 143 TL oldu. Erkeklerin aylık ortalama kişi başı brüt ücret-maaşı 11 bin 233 TL iken, kadınlarınki 10 bin 961 TL olarak belirlendi.
Toplamda aylık ortalama kişi başı kazanç ise 12 bin 450 TL olarak gerçekleşti. Erkekler için bu değer 12 bin 487 TL iken, kadınlar için 12 bin 376 TL oldu.
Ayrıca, 2022 yılında yıllık ortalama brüt kazanç 144 bin 390 TL olarak belirlendi. Bu kapsamda, erkeklerin yıllık ortalama brüt kazancı 147 bin 446 TL iken, kadınlar için bu değer 138 bin 366 TL oldu.
Eğitim düzeyi ile kazanç arasındaki ilişki incelendiğinde, kazanç düzeyinin hem erkeklerde hem de kadınlarda eğitim durumu ile doğru orantılı olarak arttığı görüldü. En yüksek yıllık ortalama brüt kazancı, yükseköğretim eğitim düzeyine sahip bireyler elde etti. Bu eğitim düzeyinde erkeklerin yıllık ortalama brüt kazancı 207 bin 112 TL iken, kadınlar için bu değer 171 bin 568 TL olarak belirlendi. Aynı eğitim düzeyinde erkeklerin brüt ücret-maaşı 175 bin 463 TL, kadınlarınki ise 145 bin 387 TL oldu.
En Yüksek Kazanç Ne Oldu?
En yüksek kazanç, ekonomik faaliyetlere göre incelendiğinde, finans ve sigorta faaliyetleri sektöründe gerçekleşti ve ücretli çalışanların brüt kazançları burada yılda ortalama 293 bin 511 TL olarak kaydedildi. Bu sektörü, 284 bin 842 TL ile bilgi ve iletişim ve 229 bin 108 TL ile kültür, sanat, eğlence, dinlence ve spor faaliyetleri izledi.
Öte yandan, en düşük yıllık ortalama brüt kazançlar sırasıyla 99 bin 290 TL ile konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri, 102 bin 109 TL ile gayrimenkul faaliyetleri ve 104 bin 768 TL ile inşaat sektörlerinde kaydedildi.
Ekonomik faaliyetlere göre kadın çalışanların yıllık ortalama brüt kazancı ise ulaştırma ve depolama faaliyetlerinde 213 bin 810 TL, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı faaliyetlerinde 206 bin 633 TL ve gayrimenkul faaliyetlerinde 104 bin 387 TL olarak belirlendi. Bu sektörlerdeki kadın çalışanların yıllık ortalama brüt kazancı, aynı sektörlerdeki erkek çalışanların üzerinde gerçekleşti.
Yöneticiler meslek grubunda çalışanlar, en yüksek yıllık ortalama brüt kazancı elde eden grup olarak öne çıktı; yılda ortalama 276 bin 507 TL kazançları kaydedildi. Bu meslek grubunu, 200 bin 195 TL ile profesyonel meslek mensupları izledi. Öte yandan, en düşük yıllık ortalama brüt kazancı ise 94 bin 849 TL ile nitelikli tarım, ormancılık ve su ürünleri çalışanları grubunda gerçekleşti.
Cinsiyetler Arası Ücret veya Kazanç Farkı Erkeklerin Lehinde
Cinsiyetler arası ücret veya kazanç farkı, erkek ve kadın arasındaki ücret veya kazanç farkının erkek ücret veya kazancına yüzdesel oranı olarak tanımlanır. Bu fark göstergesi, Kazanç Yapısı İstatistiklerinde yıllık ortalama brüt ücret-maaş ve yıllık ortalama brüt kazanç tutarları üzerinden hesaplanmıştır. Ayrıca bu gösterge; saatlik, aylık veya yıllık ortalama ücret-maaş veya kazanç esas alınarak da hesaplanabilmektedir.
Cinsiyetler arası ücret veya kazanç farkı tüm eğitim düzeylerinde erkek lehine gerçekleşmiştir. Yıllık ortalama brüt kazanç ile hesaplanan gösterge için en yüksek fark %19,6 ile lise mezunlarında, en düşük fark ise %14,5 ile ilkokul ve altı mezunlar arasında belirlenmiştir. Yıllık ortalama brüt ücret-maaş ile hesaplanan gösterge için ise en yüksek fark %17,1 ile yükseköğretim mezunlarında, en düşük fark ise %12,4 ile yine ilkokul ve altı mezunlar arasında gözlemlenmiştir.
Cinsiyetler arası ücret veya kazanç farkı, tüm meslek gruplarında da erkek lehine gerçekleşti. Yıllık ortalama brüt kazanç açısından, en yüksek cinsiyetler arası fark sanatkârlar ve ilgili işlerde çalışanlar grubunda %22,8, teknisyenler, teknikerler ve yardımcı profesyonel meslek mensupları grubunda ise %21,4 olarak kaydedildi. En düşük farklar ise yöneticiler grubunda %4,2 ve hizmet ve satış elemanları grubunda %6,1 olarak belirlendi.
Yıllık ortalama brüt ücret-maaş bazında en yüksek cinsiyetler arası fark profesyonel meslek mensupları grubunda %21,1, teknisyenler, teknikerler ve yardımcı profesyonel meslek mensupları grubunda ise %19,2 olarak gözlemlendi. En düşük farklar ise yöneticiler grubunda %4,4 ve nitelik gerektirmeyen meslekler ile hizmet ve satış elemanları grubunda %6,8 olarak saptandı.
