Tükürük bezi kanseri, baş ve boyun bölgesinde nadir görülen kanser türlerinden biridir. Tükürük bezi kanseri, ağız ve çene çevresinde yer alan büyük ve küçük tükürük bezlerinde kötü huylu hücrelerin gelişmesi sonucu oluşur. Genellikle yavaş ilerleyen bir hastalık olmasına rağmen, bazı türleri agresif seyredebilmektedir. Erken tanı konulduğu takdirde cerrahi ve radyoterapi gibi yöntemlerle başarılı bir şekilde tedavi edilebilir. İnsanda üç çift büyük tükürük bezi bulunur:
Parotis bezi: Kulak önünde yer alır ve en büyük tükürük bezidir. Kanser vakalarının büyük çoğunluğu bu bezde ortaya çıkar.
Submandibular bez: Çene altındadır.
Sublingual bez: Dilin alt kısmında bulunur.
Tükürük Bezi Kanserinin Nedenleri Nelerdir?
Tükürük bezi kanserinin kesin nedeni tam olarak bilinmemektedir fakat bazı risk faktörleri hastalığın gelişme olasılığını artırır. Bu risk faktörleri şunlardır:
Radyasyona maruz kalma: Özellikle baş-boyun bölgesine geçmişte uygulanan radyoterapi riski yükseltir.
Genetik faktörler: Ailede tükürük bezi ya da baş-boyun kanseri öyküsü olanlarda risk artar.
Kimyasal madde teması: Sanayi sektöründe kullanılan bazı kimyasallar uzun vadede etkili olabilir.
İleri yaş: 50 yaş ve üzerindeki bireylerde daha sık görülür.
Sigara ve alkol kullanımı: Bazı türlerde hastalığın gelişimini tetikleyebilir.
Tükürük Bezi Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Tükürük bezi kanseri genellikle ağrısız bir şişlikle kendini belli eder. Ancak hastalık ilerledikçe çevre dokulara yayılım gösterebilir. En sık görülen belirtiler şunlardır:
· Kulak önünde, çene altında ya da boyunda fark edilen şişlik
· Yüzde uyuşma ya da kaslarda zayıflık
· Ağız içinde ya da boyun bölgesinde sertlik
· Çiğneme ya da yutkunma güçlüğü
· Yüz ağrısı ya da kulak çevresine yayılan ağrı
· İleri vakalarda yüzde asimetri (sinir baskısına bağlı)
Nasıl Tanı Konulur?
Tükürük bezi kanserinin tanısı, fizik muayene ve çeşitli görüntüleme yöntemleriyle konulur.
· Ultrason ve MR
· Bilgisayarlı tomografi (BT)
· Biyopsi
Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
Tükürük bezi kanserinde tedavi, tümörün yeri, büyüklüğü ve yayılımına göre planlanır.
Cerrahi müdahale: En sık tercih edilen yöntemdir. Kanserli doku tamamen çıkarılır.
Radyoterapi: Ameliyat sonrası kalan kanser hücrelerini yok etmek için uygulanır.
Kemoterapi: İleri evre ya da metastatik vakalarda destek tedavisi olarak kullanılır.
