Mevsim geçişleri yalnızca doğayı değil, insan ruhunu da derinden etkiliyor. İlkbaharın gelişiyle pek çok kişi canlılık ve enerji hissederken, bazı bireylerde tam tersi bir tablo ortaya çıkabiliyor.
VM Medical Park Florya Hastanesi’nden Psikolog Dilara Dalyan, halk arasında "bahar depresyonu" olarak bilinen mevsimsel depresyonun, kişinin yaşam kalitesini doğrudan etkileyen ciddi bir durum olduğunu belirtti.
Psikolog Dalyan, “Bazı kişilerde baharın gelişi neşe ve canlılık yerine yorgunluk, ağırlık ve karamsarlık duygularına yol açabilir. Bu durum klinik olarak mevsimsel duygudurum bozukluğunun bir türü olarak kabul edilir ve sanılandan çok daha yaygındır” dedi.
Biyolojik Saat ve Hormonal Dalgalanmalar Etkili
Dalyan, mevsimsel depresyonun özellikle bahar aylarında ortaya çıktığını ve kişinin enerji seviyesini, motivasyonunu ve duygudurumunu etkilediğini vurguladı.
Gün ışığı süresinin artması, havaların ısınması ve çevresel uyarıcıların değişmesinin biyolojik saati zorladığını belirten Dalyan, “Sirkadiyen ritim her zaman bu hızlı değişime uyum sağlayamayabilir. Özellikle melatonin ve serotonin düzeylerindeki dengesizlikler ruh halini doğrudan etkiler” ifadelerini kullandı.
Risk Altındaki Gruplar
Bahar depresyonu herkeste aynı şekilde görülmez. Psikolog Dalyan, risk altındaki bireyleri şu şekilde açıkladı:
Genetik yatkınlık: Ailede depresyon öyküsü olanlar daha yüksek risk altında.
Psikolojik yapı: Kaygı düzeyi yüksek, travma yaşamış veya duygusal dalgalanmalara yatkın kişiler.
Çevresel faktörler: Yalnızlık, sosyal destek eksikliği, iş veya okul stresi, ekonomik zorluklar.
Cinsiyet: Hormonal dalgalanmalar nedeniyle kadınlar daha sık etkilenir.
Metropol yaşamı: Yoğun stres, yapay ışık ve doğal döngülerden uzak yaşam tarzı biyolojik ritmi bozabilir.
Belirtiler ve Profesyonel Müdahale Gerekliliği
Bahar depresyonunun basit bir keyifsizlik hali olmadığını belirten Dalyan, yaygın belirtileri şöyle sıraladı:
-
Sürekli mutsuzluk ve hüzün
-
Günlük işlere karşı ilgisizlik, motivasyon kaybı
-
Enerji düşüklüğü, halsizlik
-
Uyku düzensizlikleri
-
İştah değişiklikleri
-
Konsantrasyon güçlüğü
-
Sosyal geri çekilme
-
Değersizlik ve suçluluk duyguları
-
Ağlama nöbetleri, hayattan keyif alamama
-
İleri vakalarda intihar düşünceleri
Dalyan, “Belirtiler iki haftadan uzun sürüyorsa ve kişinin günlük işlevselliğini etkiliyorsa, profesyonel müdahale şarttır” uyarısında bulundu.
Bahar Depresyonunun Sosyal ve İş Yaşamına Etkileri Nelerdir?
Bahar depresyonu yalnızca bireyin iç dünyasını değil, iş ve sosyal hayatını da etkiliyor. Motivasyon eksikliği, dikkat dağınıklığı ve üretkenlikte düşüş iş yaşamını olumsuz etkilerken, sosyal ilişkilerde içe kapanma ve ilgisizlik görülebilir. Yakın çevrenin destekleyici tutumu ise iyileşme sürecini hızlandırıyor.
Erken Müdahale Hayati Önem Taşıyor
Özellikle intihar düşünceleri, kendine zarar verme isteği ve yoğun umutsuzluk hissi görüldüğünde, durumun acil psikolojik müdahale gerektirdiğini vurgulayan Dalyan, “Bu belirtiler artık mevsim geçişi zorluğu değil, ciddi depresyon göstergesidir. Profesyonel destek almak hayati önem taşır” dedi.
Psikolog Dalyan, sözlerini şöyle tamamladı:
“Duygusal dalgalanmalar insan olmanın bir parçasıdır. Önemli olan bu süreçleri fark etmek, anlamak ve gerektiğinde yardım istemekten çekinmemektir. Ruh sağlığı, beden sağlığı kadar önemlidir ve özen ister.”
