Birçok kişinin günlük yorgunluk sanarak geçiştirdiği bacak ağrısı, şişlik ve gece krampları aslında kronik venöz yetmezliğin ilk işaretlerinden olabilir. Toplardamar kapakçıklarının bozulmasıyla ortaya çıkan bu sorun, özellikle ayakta çalışan gençlerde ve kadınlarda giderek yaygınlaşıyor. Uzmanlar, hastalığın ilerlemesini durdurmak için erken tanının çok önemli olduğuna dikkat çekiyor.
Gençlerde Daha Sık Görülüyor
Toplardamarlardaki kapakçıkların düzgün çalışmaması sonucu kan bacaklarda birikmeye başlayabiliyor. Bu duruma kronik venöz yetmezlik deniyor.
Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Baran Şimşek, hastalığın yıllar içinde ilerlediğini ve tedavi edilmezse ciddi sorunlara yol açabileceğini söyledi. Eskiden daha çok orta yaş grubunda görülen bu hastalık, artık gençlerde de ortaya çıkabiliyor.
Kadınlarda Risk Daha Yüksek
Kadınlarda hormonların etkisiyle toplardamar duvarlarının gevşemeye daha yatkın olduğunu söyleyen Doç. Dr. Şimşek, bu nedenle kadınlarda venöz yetmezliğin daha fazla görüldüğünü belirtti. Ayrıca gebelik döneminde bebeğin karın içi damarlara baskı yapmasının da hastalığı tetikleyebileceğini söyledi.
Bazı gençlerde ise damarsal doğuştan sorunlar nedeniyle erken yaşta bile venöz yetmezlik görülebiliyor.
Hareketsizlik ve Obezite Hastalığı Artırıyor
Hareketsiz yaşam ve fazla kilo damar sistemini olumsuz etkiliyor. Özellikle COVID-19 döneminde evde kalmanın artmasıyla bu sorun daha belirgin hale geldi.
Doç. Dr. Şimşek, kilo kontrolünün hastalığın ilerlemesini yavaşlattığını, sağlıklı beslenme ve düzenli egzersizin çok fayda sağladığını ifade etti.
En Belirgin Şikayetler
Kronik venöz yetmezlikte ilk dikkat çeken belirtiler genellikle şunlar:
- Bacaklarda gün sonunda artan ağrı
- Dolgunluk ve ağırlık hissi
- Gece uykudan uyandıran kramplar
- Ayak bileği ve bacakta şişlik
Bu şikayetler sabahları olmaz ya da çok hafiftir. Ancak gün içinde ayakta kalma süresi uzadıkça artar.
Varis, Venöz Yetmezli Arasındaki Fark
Doç. Dr. Şimşek, varisin çoğu zaman venöz yetmezliğin bir sonucu olduğunu söyledi. Damarların ne kadar genişlediğini ve hasarın hangi düzeyde olduğunu belirlemek için uluslararası bir sınıflama sistemi kullanılıyor.
Tedavi Aşama Aşama İlerliyor
Kronik venöz yetmezlik tedavisinde ilk adım her zaman koruyucu yöntemler oluyor. Bu süreçte varis çorapları, bacaklara uyguladığı basınç sayesinde kanın kalbe doğru daha kolay akmasını sağlıyor.
İlaç tedavileri ise ağrı, kramp ve şişlik gibi günlük yaşamı zorlaştıran şikayetleri azaltmada önemli rol oynuyor. Orta ve ileri evre hastalarda kan sulandırıcı ilaçlar devreye girerken, daha ağır vakalarda cerrahi seçenekler gündeme geliyor.
Günümüzde klasik açık ameliyatlar yerine lazer ve radyofrekans gibi kapalı yöntemler daha çok tercih ediliyor. Bu modern uygulamalarla kaçak yapan damar kapatılarak hastalığın ilerlemesi engelleniyor ve hastaların yaşam kalitesi belirgin şekilde artırılabiliyor.
