Türkiye genelinde büyükbaş ve küçükbaş hayvanları etkileyen şap hastalığı, son dönemde birçok bölgede ciddi kayıplara yol açmaya başladı.
Özellikle Kurban Bayramı sonrasında vakaların arttığını belirten Veteriner Hekim Özcan Çınar, üreticilere önemli uyarılarda bulundu. Çınar, antibiyotik kullanımının hastalığı ağırlaştırdığına dikkat çekerek, tedavide en etkili yöntemin temizlik ve dezenfeksiyon olduğunu söyledi.
“Şap Hastalığı Ülkenin Dört Bir Yanında Ciddi Yıkımlara Yol Açıyor”
Çınar Veteriner Kliniği’nde görev yapan Veteriner Hekim Özcan Çınar, şapın Türkiye’nin en yaygın hayvan hastalıklarından biri olduğuna dikkat çekti. Hastalığın ülkenin tüm illerinde görüldüğünü vurgulayan Çınar, “Toplumumuzun şu anda karşılaştığı en büyük sorunlardan biri şap hastalığıdır. Ülkemizin 81 ilinde görülen bu hastalık ciddi yıkımlara neden olmaktadır. Biz de dilimiz döndüğünce insanlara faydalı olabilecek bilgileri paylaşmak istiyoruz.” dedi.
Çınar, hastalığın seyrini anlatarak, “Şap bir işletmeye girdiğinde 2 ila 7 gün süren bir kuluçka döneminin ardından belirtiler ortaya çıkar. Tıp dilinde ‘erozif-ulseratif’ dediğimiz lezyonlar gelişir. Hayvanların ağızlarında önce aftlar, ardından bu aftların patlamasıyla yaralar oluşur. Özellikle merada yeşil ot tüketmeleri zorlaşır ve hayvan hızla güç kaybeder.” ifadelerini kullandı.
“İlk Yapılması Gereken Şey Temizlik ve Dezenfeksiyon”
Şap hastalığıyla mücadelede en kritik adımın dezenfeksiyon olduğunu vurgulayan Veteriner Hekim Çınar, şu bilgileri verdi:
“Böyle bir durumla karşılaştığımızda ilk yapılması gereken temizliktir. Virüsü vücuttan ancak dezenfektanlarla uzaklaştırabiliriz. Bunun için batikonlu su, sirkeli su veya ekolojik dezenfektanlar kullanılabilir. Hayvanın yemesini ve içmesini sağlamak da çok önemlidir. Kuru otla beslenmeleri sağlanabilir. Durumu ağır olan hayvanlarda arpa, yal ya da vitamin takviyesi kullanılabilir.”
“Antibiyotik Tedavisi Hayvanları Ölüme Götürüyor”
Üreticilerin en sık yaptığı hatanın antibiyotik kullanımı olduğunu söyleyen Çınar, antibiyotiğin hastalıkta hiçbir faydasının olmadığını ve hatta ölüm riskini artırdığını belirterek, “Şap hastalığının hiçbir formunda antibiyotik kullanmayın. Antibiyotik, hayvanın bağışıklık sistemini yerle bir eder ve hastalığın ağır seyretmesine neden olur. Yaptığımız otopsilerde kayıpların büyük kısmının antibiyotik kullanımına bağlı olduğunu görüyoruz. Özellikle genç hayvanlarda kalp kasını etkileyen ‘miyokardit’ tablosu ortaya çıkıyor. Bu aşamaya gelindiğinde geri dönüş mümkün olmuyor.” diye konuştu.
Biyogüvenlik Önlemleri Hayati Önem Taşıyor
Şap hastalığının en önemli özelliklerinden birinin hızlı bulaşması olduğuna dikkat çeken Çınar, işletmelerde biyogüvenlik önlemlerinin mutlaka alınması gerektiğini belirterek, şöyle konuştu:
“Şap, bir köyden diğerine veya bir işletmeden başka bir işletmeye rahatlıkla geçebilir. Bu yüzden giriş çıkışları kontrol altına almak çok önemlidir. Örneğin şaplı bir işletmeyi ziyaret eden kişinin başka bir işletmeye girmesine izin verilmemelidir. Bu basit gibi görünen önlemler, hastalığın yayılmasını büyük ölçüde engeller.”
“Şap Hastalığının Tedavisi Yok, Destek Tedavisi Var”
Şap için kesin bir tedavi bulunmadığını hatırlatan Çınar, uygulanabilecek yöntemlerin destek tedavisi olduğunu vurgulayarak, “Şap hastalığını antibiyotiklerle tedavi edemeyiz. Etkin bir tedavisi yoktur. Virüs dezenfektanlarla uzaklaştırılır. Hayvanın direncini artırmak için vitamin desteği verilmeli, yemesi sağlanmalıdır. Daha fazla enerjiye ihtiyaç duyan hayvanlara mineral dengeli vitaminler verilmelidir.” diye konuştu.
“Hastalığı Atlatan Hayvan Bağışıklık Kazanır Ama Risk Devam Ediyor”
Hastalığı atlatan hayvanların bağışıklık kazandığını ifade eden Çınar, şapın farklı varyantlarının bulunduğunu hatırlatarak, “Şapı atlatan hayvanda bağışıklık oluşur. Ancak virüsün birçok tipi vardır. Aşılar da tüm varyantlara karşı tam koruma sağlamaz. Dolayısıyla kesin korunma mümkün değildir. Bağışıklık kazanmış hayvanlar bile yeni varyantlarla karşılaştığında risk altında olabilir.” dedi.
“Kesinlikle Antibiyotik Kullanmayın!”
Konuşmasının sonunda üreticilere bir kez daha seslenen Veteriner Hekim Özcan Çınar, sözlerini şu şekilde tamamladı:
“Kesinlikle antibiyotik kullanmayacağız. Antibiyotik bu hastalığı tedavi etmez, tam tersine hayvanın ölümüne kadar götürebilir. Şap ancak dezenfektanlarla, vitamin desteğiyle ve hayvanın yemesini sağlamakla atlatılır. Ne kadar erken önlem alırsak hem ekonomik kayıplar hem de hayvanların çektiği acı o kadar azalır.”
