İsveç’in başkenti Stockholm, bu yılın fizik, kimya, tıp, ekonomi ve edebiyat Nobel Ödüllerinin takdim edildiği geleneksel törene ev sahipliği yaptı.
Stockholm Konser Evi’nde gerçekleştirilen ödül seremonisine İsveç Kraliyet ailesi, Başbakan Ulf Kristersson, kabine üyeleri, siyasi temsilciler, uluslararası misyonlar ve çok sayıda davetli katıldı. Ödüller, İsveç Kralı 16. Carl Gustaf tarafından sahiplerine teslim edildi.
2025 Nobel Ödüllerinin Kazananları Açıklandı
Bu yıl fizik ödülü John Clarke, Michel Devoret ve John Martinis’e verilirken; kimya alanında Susumu Kitagawa, Richard Robson ve Omar M. Yaghi ödüle layık görüldü. Tıp dalında Mary Brunkow, Fred Ramsdell ve Shimon Sakaguchi ödülü paylaşırken, ekonomi ödülü Joel Mokyr, Philippe Aghion ve Peter Howitt’e takdim edildi. Edebiyat ödülü ise ünlü yazar Laszlo Krasznahorkai’nin oldu.
Kazananlara birer diploma, Nobel madalyası ve 11 milyon İsveç kronu tutarında para ödülü verildi.
Ödül Töreni Öncesi İklim Aktivistlerinden Protesto
Tören öncesinde Konser Evi’nin dışında toplanan yaklaşık 100 iklim aktivisti, Nobel ödüllerinin finansmanında rol alan şirketlerin çevreye zarar verdiğini ileri sürerek sloganlarla tepki gösterdi. Aktivistler, özellikle orman tahribatı ve doğa üzerinde bırakılan olumsuz etkiler nedeniyle Nobel komitesine eleştirilerini dile getirdi.
Machado’nun Barış Ödülü Tepkilere Yol Açtı
2025 Nobel Barış Ödülü sahibi olarak ilan edilen Venezuelalı siyasetçi Maria Corina Machado, Stockholm’deki törene yetişemediği için ödülü Oslo’daki seremonide kızı Ana Corina Sosa teslim aldı. Ancak Machado’nun İsrail’e verdiği destek ve ABD müdahalesiyle ilgili açıklamaları hem uluslararası kamuoyunda hem de Norveç kurumlarında ciddi tartışmalar yarattı.
Norveç Barış Konseyi, Machado’nun kendi değerleriyle örtüşmediğini belirterek geleneksel meşale yürüyüşünü bu yıl iptal ettiğini açıkladı.
Nobel Yemeği Sırasında ABD ve İsrail Protesto Edildi
Ödül töreninin ardından Stockholm Belediye Binası’nda verilen geleneksel Nobel yemeği de protestoların hedefi oldu. Gazze Şeridi’ne yönelik iki yılı aşkın süredir devam eden saldırılar ile ABD’nin Venezuela’ya yönelik askeri hazırlıkları, bina önünde toplanan göstericiler tarafından eleştirildi.
Göstericiler, İsveççe ve İngilizce sloganlarla İsrail, ABD ve İsveç hükümetlerini protesto etti. Nobel ödüllerinin ABD tarafından finanse edildiğini savunan grup, Filistin bayrakları taşıyarak Machado’nun barış ödülüne layık görülmesine de yoğun tepki gösterdi.
Protestocular İşgale ve Katliamlara Dikkat Çekti
Kalabalık, üzerinde “Gazze’de soykırımı durdurun”, “İşgale son verin”, “Venezuela’da savaşa hayır” ve “Siviller ölürken Nobel töreni yapılamaz” yazılı döviz ve pankartlar taşıdı. Grup adına yapılan açıklamalarda, İsrail’in Gazze ve Batı Şeria’da ateşkese uymadığı, saldırıların ve işgalin sürdüğü vurgulandı. Machado’nun ABD Başkanı Donald Trump’a yakınlığına ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu tarafından tebrik edilmesine dikkat çekilerek verilen ödülün “barış” kavramıyla uyuşmadığı savunuldu.
2025 Nobel Töreni Gerginliklerin Gölgesinde Tamamlandı
Stockholm'de düzenlenen 2025 Nobel Ödülleri töreni, bilim ve edebiyat alanındaki başarıların kutlanmasına rağmen, çevre, insan hakları ve uluslararası siyaset eksenindeki protestolar nedeniyle oldukça tartışmalı bir atmosfere sahne oldu. Bu yılki tören, verilen ödüllerden çok yaşanan tepkilerle gündeme oturdu.
