Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde (BMGK) Gazze'de ateşkes sağlanmasını hedefleyen karar tasarısı, ABD'nin veto yetkisini kullanmasıyla kabul edilmedi. ABD, Hamas'ı açık şekilde kınamayan metni reddettiğini duyurdu.
BMGK’nın geçici üyeleri tarafından hazırlanan ve Slovenya'nın koordinatörlüğünde Konsey gündemine getirilen tasarı, Gazze’deki insani kriz gerekçesiyle acil müdahaleyi öngörüyordu. Oylamada 15 üyeden 14’ü tasarıya destek verirken, daimi üye ABD tasarıyı veto etti.
ABD'nin BM Temsilcisi Dorothy Shea, vetonun nedenine ilişkin yaptığı açıklamada, “Bu karara karşı çıkmamız sürpriz olmamalı. İçerdiği, içermediği ve nasıl sunulduğu açısından kabul edilemez” ifadelerini kullandı. Shea ayrıca, “ABD, Hamas'ı açıkça kınamayan hiçbir önlemi desteklemeyeceğini net biçimde ifade etti” diye konuştu.
ABD'nin tek başına aldığı veto kararı, Konsey’in harekete geçmesini engellerken, Slovenya'nın BM Daimi Temsilcisi Samuel Zbogar, “Karar kabul edilmedi. Ancak 14 evet oyu güçlü bir mesaj taşıyor” diyerek tasarının arkasında geniş bir destek olduğuna işaret etti.
Zbogar, uluslararası toplumun 80 yıldır benimsediği kurallarla veto hakkı arasında bir tercih yapıldığında “insanlığı seçtiklerini” vurguladı. Ayrıca tasarının yalnızca insani krize odaklandığını hatırlatan Zbogar, “Konsey’in açlıktan ölen sivillere yardım ulaştırılması ve engelsiz insani erişim sağlanması konusunda birleşmesi gerektiğini düşündük” dedi.
Slovenya temsilcisi, konuşmasında, sivilleri aç bırakmanın ve büyük acılar yaşatmanın insanlık dışı olduğunu ve uluslararası hukuka aykırılık teşkil ettiğini vurgulayarak, “Hiçbir savaş hedefi böyle bir eylemi haklı gösteremez. Bunun ortak bir anlayış olduğunu umut ettik” şeklinde konuştu.
Tasarı, Gazze’deki insani felaketi gündeme getirmek amacıyla Konsey’in geçici 10 üyesi (E10) tarafından dün BMGK’ya sunulmuş ve aynı gün oylamaya çıkarılmıştı. Mart ayından bu yana İsrail’in saldırılarının yoğunlaşmasıyla Gazze’deki sivil durumun daha da kötüleştiği vurgulanan tasarıda, taraflara uluslararası hukuk kapsamındaki sorumluluklarını hatırlatan ifadeler yer almıştı.
Slovenya’nın yanı sıra Cezayir, Danimarka, Yunanistan, Guyana, Panama, Pakistan, Güney Kore, Sierra Leone ve Somali’nin imzaladığı taslak, kıtlık riski karşısında uluslararası toplumu harekete geçmeye çağırıyordu.
Tasarıya ilişkin ABD’nin veto kararı, Filistinli direniş grubu Hamas tarafından da sert biçimde eleştirildi. Yazılı açıklamada, “ABD'nin vetosu, Washington'un faşist işgal hükümetine karşı körü körüne taraflılığını temsil ediyor ve Gazze Şeridi'nde insanlığa karşı işlenen suçlara destek verdiğini açıkça gösteriyor” denildi.
Açıklamada ayrıca, “ABD'nin tutumu, Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından aranan savaş suçlusu İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun sivillere karşı yürüttüğü vahşi soykırım politikasına yeşil ışık yakmakta ve bu suça açıkça ortak olduğunu ortaya koymaktadır” ifadeleri yer aldı.
Hamas, BMGK’nın savaşı durduramaması, ablukanın kaldırılması için adım atamaması ve insani yardımların ulaştırılamaması gibi başarısızlıklarının, uluslararası hukukun etkinliğini sorgulattığını vurguladı. Açıklamada, “Bu ahlaki ve siyasi çöküşe karşı acilen harekete geçilmeli, Gazze’deki soykırım sona ermeli ve İsrail liderleri hesap vermeli” çağrısı yapıldı.
