ERSAN AKBAŞ
Yeni çırak, kalfa ve usta yetişmediğinden el yapımı ortopedik ayakkabı imalatı bitme noktasına geldi. Artan girdi maliyetleri de ayakkabı imalat mesleğini tehdit eden bir diğer unsur olarak öne çıktı.
Ankara Ayakkabıcılar ve Çantacılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Hüseyin Uzun, ayakkabı imalatında tüm girdi maliyetlerindeki artışın üretimi baskıladığını açıkladı.
Bu nedenle ayakkabı üretimi yapan küçük ölçekli firmaların korunması gerektiğini ifade eden Hüseyin Uzun, “El imalatı ortopedik ayakkabı yapan sanatkar ustalarımızın sayısı her geçen gün azalıyor. Ustalarımız son nesil, onlardan sonra yetişecek kalfa usta yok.” diye konuştu.
Uzun, el emeği ayakkabı üretiminde bu son ustalara destek sağlanması gerektiğine vurgu yaparak, “Kendi öz sermayesi ile üreten, katma değer yaratan esnaf ve sanatkarlarımıza vergi ve sigortası anlamında pozitif ayrımcılık yapılmalıdır. Böyle devam ederse, önümüzdeki süreçte imalatçı esnaf ve sanatkarlarımızın bir bir kepenk kapatmaya devam ettiklerine şahit olacağız.” değerlendirmesinde bulundu.
Bu durumun kayıt dışı ekonominin zeminini güçlendirdiğine dikkat çeken Uzun, “Zaten bir kayıt dışılık var. Birçok firmada kaçak çalıştırılan yabancı var, bunların sayısı daha da artacaktır. Üretim yapan sanatkarlarımız desteklenmeyince ve üretim yeterli seviyede olmayınca, ortopedik ayakkabı imalatında korkarım ki dışa bağımlı hale geleceğiz.” ifadelerini kullandı.
Ankara’da çıraklıktan ustalığa ayakkabı imalatı mesleğinde 45 yılı geride bırakan Ali Ergün Çambel de el yapımı ortopedik ayakkabı imalatının bitme noktasına geldiğini belirterek, “Bizler bir nevi ayakkabı doktoru olarak bu mesleğin son ustalarıyız.” dedi.
59 yaşındaki ayakkabı ustası, Ankara’da 3-4 atölye kaldıklarını ve böyle giderse yakın gelecekte hiç kalmayacaklarını belirterek, “Bizler, fabrikasyon üretimi mümkün olmayan çok özel ortopedik ayakkabıları atölyemizde 4 usta olarak kolektif bir şekilde üretiyoruz. El sanatına dayalı yaptığımız işin değeri bilinmiyor, ondan dolayıdır ki bir destek görmüyoruz.” İfadeleriyle üzüntüsünü dile getirdi.
Çambel, meslekte en küçüklerinin 55 yaşında olduğuna vurgu yaparak, “Yıllardır bu mesleğe ömrünü veren bizlerden sonra meslek kaybolacak. Yeni çırak ve kalfa, usta yetişmiyor, biz bu işin son ustalarıyız. Bizlerden sonra mesleği sürdürecek yok.” uyarısında bulundu.
