Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Gazze’de Barış Kurulu’nun oluşturulması ve Uluslararası İstikrar Gücü’nün (ISF) görevlendirilmesini öngören ABD tarafından sunulan tasarıyı 13 kabul, 2 çekimser oyla onayladı. Rusya ve Çin’in çekimser kaldığı oylama, bölgedeki çatışmaların sona erdirilmesine ve uzun vadeli istikrarın sağlanmasına yönelik önemli bir dönemeç olarak değerlendirildi.
ABD: Gazze’de Sürdürülebilir Barış için Tarihi Bir Adım
Oylama öncesinde konuşan ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Mike Waltz, tasarının Gazze’deki çatışmaları sonlandırmayı ve “sürdürülebilir bir barış düzeni” kurmayı amaçladığını belirtti.
Waltz, tasarının ABD Başkanı Donald Trump’ın 20 maddelik Gazze barış planına dayandığını hatırlatarak Katar, Mısır, Türkiye, Suudi Arabistan, BAE, Pakistan ve Endonezya’nın plana destek verdiğini vurguladı.
Waltz, “Filistinliler, İsrailliler ve bölgedeki Arap ülkeleri bu kararı kabul edebiliyorsa buna kim karşı çıkabilir? Bizde eski bir deyiş vardır; Papa’dan daha Katolik olamazsın.” ifadelerini kullanarak konseyi tasarı lehine oy vermeye çağırdı.
Rusya ve Çin'den Siyasi Belirsizlik Vurgusu
Tasarıya çekimser oy veren Rusya’nın BM Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia, teklifin “temel hukuki unsurları” içermediğini savundu. Nebenzia, Filistin yönetimine devrin zaman çizelgesinin, Barış Kurulu’nun işleyişinin ve ISF'e dair net hükümlerin belirsiz olduğunu ifade ederek, kararın “Filistinlilerin görüşlerinin dikkate alınmadığı sömürge dönemlerini anımsattığını” söyledi.
Çin’in BM Daimi Temsilcisi Fu Cong da kararın “birçok yönden eksik ve endişe verici” olduğunu belirtti. Cong, taslakta Filistin’in neredeyse görünmez kaldığını ve egemenlik ile mülkiyet haklarının yeterince yansıtılmadığını dile getirdi.
BM: Ateşkesin Pekişmesi için Önemli Bir Adım
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in Sözcüsü Stephane Dujarric, Genel Sekreter’in kararın kabulünden memnun olduğunu bildirdi.
Dujarric, tüm taraflara “karara uyma ve ateşkesi güçlendirme” çağrısı yaparak, sürecin uluslararası hukuk çerçevesinde ilerlemesi gerektiğini ifade etti.
Hamas: Tasarı Uluslararası Vesayeti Dayatıyor
Hamas ise yazılı açıklamasında tasarıyı sert şekilde eleştirdi. Açıklamada kararın, İsrail’in yıllardır “soykırım ve saldırılarla gerçekleştiremediği hedefleri” uluslararası mekanizmalar üzerinden dayattığı savunuldu. Hamas, Filistinlilerin kendi kaderini tayin hakkının ve başkenti Kudüs olan bir devlet kurma hedefinin tasarıyla zayıflatıldığını ifade etti.
Hamas, uluslararası güçlerin Gazze’nin iç güvenliğine müdahil olmasının “tarafsızlığa gölge düşüreceğini” savunarak, kurulacak gücün sadece sınır hattında konuşlanması, BM denetiminde çalışması ve Filistinli kurumlarla koordinasyon içinde olması gerektiğini vurguladı.
ABD Başkanı Donald Trump, tasarının kabulünü “tarihi bir an” olarak nitelendirdi. Sosyal medya hesabından açıklama yapan Trump, Barış Kurulu’nun geniş uluslararası destekle kurulacak olmasının “dünya çapında daha fazla barışa kapı aralayacağını” söyledi. Trump, Türkiye, Katar, Mısır, Ürdün ve BAE dahil olmak üzere tasarıyı destekleyen ülkelere teşekkür etti.
Tasarı Ne Getiriyor?
Kabul edilen karar; Gazze’de ateşkesin tüm taraflarca tam olarak uygulanması, bölgenin yeniden inşası ve yönetim düzenlemelerinin uluslararası bir çerçevede şekillenmesini içeriyor. “Barış Kurulu” olarak tanımlanan yeni uluslararası yapı, yeniden yapılanma, güvenlik ve siyasi reform sürecini koordine edecek.
Metne göre Barış Kurulu ve bağlı uluslararası oluşumların yetkileri 31 Aralık 2027’ye kadar geçerli olacak ve BMGK tarafından uzatılabilecek.
Uluslararası İstikrar Gücü (ISF)
Tasarıda öne çıkan en kritik düzenlemelerden biri ISF’in kurulması oldu. Buna göre:
ISF, katılımcı devletler tarafından sağlanacak birliklerden oluşacak.
Güç, Mısır ve İsrail ile yakın istişare içinde çalışacak.
Yeni ve güvenilir Filistin polis gücüyle birlikte görev yapacak.
ISF’in görev alanları arasında sınır güvenliği, Gazze’nin silahsızlandırılması, sivillerin korunması, insani operasyonlara destek verilmesi ve güvenlik ortamının istikrara kavuşturulması yer alıyor. Silahsızlandırma süreci ise ABD, İsrail ve garantör ülkelerin belirlediği takvime göre yürütülecek.
Kararda insani yardımların BM, Kızılhaç ve Kızılay gibi kuruluşlar aracılığıyla bölgeye ulaştırılacağı belirtildi. Dünya Bankası ve diğer uluslararası finans kuruluşlarının Gazze’nin yeniden inşası ve kalkınma sürecinde aktif rol üstlenmesi gerektiği vurgulandı.
