Kronik gastrit, mide iç yüzeyini kaplayan mukozanın yani mide zarının uzun süreli ve genellikle sinsi şekilde ilerleyen iltihaplanmasıdır. Bu durum, mide mukozasının yapısal değişikliklere uğramasına, mide asidinin üretiminde azalma veya dengesizlik yaşanmasına ve zamanla mide hücrelerinde bozulmalara neden olabilmektedir. Akut gastritin aksine, kronik gastrit aylarca hatta yıllarca sürebilmektedir ve çoğunlukla belirti vermeden ilerleyebilir. Fakat bu durum zamanla mide dokusunda incelme ve bazı ciddi komplikasyonlara yol açabilmektedir.
Kronik gastrit, erken dönemde fark edilip tedavi edilmediğinde ciddi mide problemlerine davetiye hazırlar. Bu nedenle belirtiler fark edildiğinde uzman bir gastroenteroloğa başvurmak, tanı ve tedavi sürecine hızlıca başlanması açısından önem taşımaktadır. Sağlıklı beslenme, stresten uzak yaşam ve zararlı alışkanlıklardan uzak durmak, kronik gastritin hem oluşmasını önlemeye hem de ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı olur.
Kronik Gastritin Nedenleri Nelerdir?
· Helicobacter pylori (H. pylori) enfeksiyonu: Kronik gastritin en yaygın nedenidir. Bu bakteri mide mukozasında yerleşerek iltihaplanmaya ve mide asidi dengesizliğine neden olmaktadır.
· Otoimmün nedenler: Bağışıklık sistemi mide hücrelerine saldırabilir. Bu durum özellikle B12 vitamini emiliminde bozukluklara yol açabilir.
· Uzun süreli NSAİİ kullanımı: Aspirin, ibuprofen gibi ağrı kesicilerin sürekli kullanımı mide mukozasını tahriş ederek kronik iltihap gelişimine neden olabilir.
· Alkol ve sigara kullanımı
· Stres ve sağlıksız beslenme
· Safra reflüsü
· Genetik yatkınlık
Kronik Gastritin Belirtileri Nelerdir?
Kronik gastrit genellikle sessiz ilerlese de, bazı kişilerde şu belirtiler gözlemlenebilir:
· Karın üst kısmında dolgunluk, yanma ya da ağrı
· Mide bulantısı
· İştah kaybı
· Geğirme ve, hazımsızlık
· Şişkinlik hissi
· Kilo kaybı
· Demir ve B12 eksikliğine bağlı yorgunluk
· İleri durumlarda dışkıda gizli kan ya da mide kanaması
Tanı Yöntemleri Nelerdir?
Endoskopi: Midenin içi görüntülenir ve gerekirse biyopsi alınır.
H. pylori testi: Nefes, dışkı veya kan testleriyle bakteri saptanabilir.
Kan testleri: B12 ve demir düzeyleri kontrol edilir.
Gaita testi: Gizli kan ya da H. pylori varlığı açısından değerlendirme yapılabilir.
Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Tedavi, altta yatan nedene göre planlanır ve hastalığın bazı tedavi yöntemleri şunlardır:
H. pylori’ye bağlıysa: Antibiyotiklerle birlikte mide asidini azaltan proton pompa inhibitörleri (PPİ) kullanılır.
Otoimmün kaynaklıysa: B12 desteği ve düzenli takip gerekir.
NSAİİ kullanımı varsa: İlaçlar kesilir veya mide koruyucu eklenir.
Diyet düzenlemesi: Baharatlı, yağlı, asitli yiyeceklerden kaçınılmalıdır ve alkol ile sigara bırakılmalıdır.
Kronik Gastritin Komplikasyonları
· Mide kanseri riski: Özellikle H. pylori’ye bağlı olanlarda uzun vadede artış gösterir.
· Mide atrofisi: Mide zarı incelir ve asit üretimi azalır.
· Mide ülseri
· Pernisiyöz anemi
· Mide polipleri
