Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), 2023 yılı itibarıyla küresel kömür talebinin rekor seviyelere ulaşacağını ve 2030’a kadar bu talebin yavaşlayarak gerilemeye başlayacağını açıkladı. Yenilenebilir enerji ve doğal gazın artan kullanımı, kömürden elektrik üretimindeki düşüşe neden olacakken, Hindistan ve Güneydoğu Asya gibi bölgelerde talep artmaya devam edecek.
IEA'nın ‘Kömür 2025’ raporuna göre küresel kömür talebi bu yıl yüzde 0,5 artışla 8,85 milyar tona çıkarak rekor seviyeye ulaşacak.
Ancak, bu yılki artışın ardından 2030’a kadar küresel talebin yavaşlama eğiliminde olacağı öngörülüyor.
Kömür Tüketiminde Rekor Artış
Rapora göre, talepteki artış, özellikle ABD'deki yüksek doğal gaz fiyatları ve kömür santrallerinin kapanmasını yavaşlatan politikalar gibi faktörlerle etkileniyor.
ABD'deki kömür tüketimi, 15 yıldır düşüş eğilimindeyken, son dönemde yapılan düzenlemelerle artış gösterdi.
Avrupa Birliği'ndeki kömür tüketimi ise son iki yıldır düşerken, bu yıl hafif bir artış ve bununla birlikte Çin'de ise kömür talebinin 2024 yılı itibarıyla yatay kalması bekleniyor.
2030 Yılında Talepte Gerileme Bekleniyor
IEA, 2030 yılına kadar küresel kömür talebinin yavaşlayacağını ve 2023 yılındaki seviyeye gerileyeceğini öngörüyor.
Bu gerileme, büyük ölçüde enerji sektöründeki dönüşüm ve yenilenebilir enerji kullanımının artışıyla şekillenecek.
Yenilenebilir enerji kapasitesinin artması ve sıvılaştırılmış doğal gazın piyasaya girmesiyle, kömürden elektrik üretimi 2026’dan itibaren düşüşe geçmesi beklenirken sanayi sektöründeki kömür talebinin daha dirençli kalması tahmin ediliyor.
En Büyük Artış Hindistan’dan Bekleniyor
Kömür tüketiminin en büyük artışını Hindistan'da yaşanması beklenirken ülkede, kömür talebinin yıllık ortalama yüzde 3 artarak 200 milyon tonun üzerinde bir artışa yol açması öngörülüyor.
Güneydoğu Asya’da da kömür talebinin yıllık yüzde 4’ün üzerinde artacağı tahmin ediliyor.
Bununla beraber Çin, yenilenebilir enerji kapasitesini hızla artırırken, kömür tüketiminin 2030'a kadar zirveye ulaşması hedefleniyor.
Kömürün Geleceğini Etkileyen Belirsizlikler Mevcut
IEA Enerji Piyasaları ve Güvenliği Direktörü Keisuke Sadamori, küresel kömür talebinin 2030’a kadar yatay bir seyir izleyeceğini ancak ardından düşüşe geçmesini beklediklerini belirtti.
Ancak, Sadamori, kömürün geleceğini etkileyen birçok belirsizliğin bulunduğunu vurguladı. Özellikle ekonomik büyüme, enerji politikaları ve hava koşullarındaki değişikliklerin, Çin gibi büyük kömür tüketicisi ülkelerdeki dinamikleri etkilemesi bekleniyor.
Ayrıca, elektrik talebindeki artış ve yenilenebilir enerji kaynaklarının küresel ölçekte entegrasyonu, kömürün geleceğini şekillendirecek faktörler arasında yer alıyor.
