Ekonomik ve çevreci bir davranış gibi görünen tek kullanımlık pet şişeleri tekrar tekrar doldurmak, Türkiye'de milyonlarca insanın her gün yaptığı bir eylem. Ancak tıp dünyasından ve bilim insanlarından gelen uyarılar, bu alışkanlığın ardında yatan iki büyük ve gizli tehlikeyi gözler önüne seriyor. Sorun, "tek kullanımlık" olarak tasarlanan bu şişelerin yapısında ve sizin onu kullanma şeklinizde gizli.
TEHLİKE 1: GÖZLE GÖRÜLMEYEN 'BAKTERİ YUVASI'
Bir pet şişeden su içtiğinizde, ağzınızdaki ve ellerinizdeki milyonlarca bakteri şişenin ağız kısmına ve içine bulaşır. Tek kullanımlık olarak tasarlanmış bu şişelerin pürüzsüz görünen iç yüzeyi, tekrar kullanıldığında oluşan mikroskobik çizikler ve çatlaklar nedeniyle bakterilerin üremesi için mükemmel bir ortam haline gelir.
Yapılan araştırmalar, sadece bir hafta boyunca tekrar doldurulan bir pet şişenin içinde, bir klozet kapağından daha fazla bakteri barındırabildiğini gösteriyor. Bu bakteriler arasında ishal, kusma ve gıda zehirlenmesine yol açabilen E. coli gibi tehlikeli türler de bulunabilir.
TEHLİKE 2: ZEHİRLİ KİMYASAL SIZINTISI
En büyük tehlike ise şişenin plastiğinden suya sızan kimyasallardır. "PET" veya "PETE" (Polietilen tereftalat) olarak bilinen 1 numaralı plastikten üretilen bu şişeler, yalnızca tek seferlik kullanım için güvenlidir.
Şişe tekrar tekrar kullanıldığında, yıkandığında, sıcak bir arabada bırakıldığında veya güneşe maruz kaldığında, plastiğin yapısı bozulmaya başlar. Bu bozulma, başta BPA (Bisfenol A) gibi hormonal dengeyi bozan ve kanserojen olabilen maddeler olmak üzere, çeşitli zararlı kimyasalların içtiğiniz suya sızmasına neden olur.
Doktorlar, bu kimyasal sızıntısını "kendi elinizle yavaş yavaş zehir içmek" olarak tanımlıyor ve uzun vadede ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceği konusunda uyarıyor.
DOĞRU VE SAĞLIKLI ALTERNATİF NEDİR?
Uzmanların tavsiyesi net: Tek kullanımlık pet şişeleri, adı üzerinde, sadece bir kez kullanıp geri dönüşüm kutusuna atmak. Peki yerine ne kullanılmalı?
Paslanmaz Çelik Matara: Hem sağlıklı hem de uzun ömürlüdür. Suyu uzun süre soğuk tutar.
Cam Şişe: En sağlıklı materyallerden biridir ancak kırılma riski taşır. Genellikle silikon kılıflarla satılır.
BPA'sız Yeniden Kullanılabilir Plastik Şişeler: Üzerinde "BPA-Free" yazan ve Tritan gibi daha sert, yeniden kullanıma uygun plastiklerden yapılmış mataraları tercih edebilirsiniz.
Önemli olan, hangi matarayı kullanırsanız kullanın, her gün düzenli olarak sıcak sabunlu su ile yıkayıp iyice kurutmaktır.
Ekonomik ve çevreci olduğunu düşündüğünüz pet şişeyi yeniden doldurma alışkanlığı, aslında sağlığınızla oynadığınız bir kumardır. Elinizdeki o şişeye bir kez daha bakın ve onu ait olduğu yere, geri dönüşüm kutusuna atın. Mataraya yapacağınız küçük bir yatırım, sizi gelecekteki büyük sağlık risklerinden koruyacaktır.
