Prematüre retinopatisi (ROP), erken doğan bebeklerde retinanın yani gözün ışığı algılayan tabakasının damarlarının tam gelişememesi sonucu oluşan ciddi bir hastalıktır. Bebek ne kadar erken doğmuşsa, retina damarlarının tamamlanmamış olma ihtimali o kadar yüksektir. Bu nedenle özellikle 1500 gramın altında doğan ya da 32 gebelik haftasından önce dünyaya gelen bebeklerde daha sık görülür. Hastalığın ilerleyen evrelerinde anormal damar büyümeleri retinayı çekebilir ve bu durum ciddi görme kayıplarına kadar ilerleyebilir.
Prematüre retinopatisi, özellikle 32 haftadan önce doğan ya da düşük doğum ağırlığına sahip bebeklerde ortaya çıkan, göz gelişimini doğrudan etkileyen önemli bir hastalıktır. Retina damarlarının normal seyirde büyüyememesi nedeniyle başlayan bu süreç, uygun zamanda fark edilmediğinde ciddi görme problemlerine yol açabilmektedir. Erken teşhis ve düzenli göz muayeneleri, hastalığın seyrini tamamen değiştirebilir.
ROP’un Görülme Nedenleri Nelerdir?
Prematüre doğum, ROP’un en temel nedenidir fakat hastalığın gelişiminde birkaç faktör birlikte rol oynamaktadır. Bu faktörler şunlardır:
· Bebeklerin henüz tamamlanmamış retina damar yapısı
· Yoğun bakımda uygulanan oksijen tedavisinin dengesiz olması
· Enfeksiyonlar
· Aşırı düşük doğum ağırlığı
· Solunum sıkıntısı ve diğer prematüre komplikasyonları
Prematüre Retinopatisinin Belirtileri Nelerdir?
ROP, erken dönemlerde görünür bir belirti vermeyebilir. Bu nedenle düzenli göz taramaları hayati önem taşır. İlerleyen vakalarda şu bulgular görülebilir:
· Göz bebeğinde beyaz yansıma
· Şaşılık
· Göz hareketlerinde anormallik
· Işığa karşı farklı tepkiler
Nasıl Tanı Konulur?
Prematüre bebekler doğumdan birkaç hafta sonra deneyimli bir çocuk göz doktoru tarafından muayene edilir. Düzenli takip muayeneleri, hastalığın gidişatını yakından izlemeyi sağlarken tanı sürecinde:
· Genişletilmiş göz bebekleri değerlendirilir.
· Retina damar yapısı incelenir.
· Hastalık evresi belirlenir.
Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
ROP’un tedavisi hastalığın evresine göre planlanır. Erken evrelerde sadece düzenli takip yeterli olabilirken bazı bebeklerde hastalık kendiliğinden gerileyebilir. İleri evrelerde ise:
Lazer tedavisi: Anormal damar gelişimini durdurmayı amaçlar.
Anti-VEGF enjeksiyonları: Göz içine uygulanan ilaçlarla damarlanmayı kontrol altına almak hedeflenir.
Cerrahi müdahale: Retina dekolmanı gibi ağır durumlarda uygulanır.