Rusya ile Ukrayna arasında iki yılı aşkın süredir devam eden savaşta çatışmaların yeniden şiddetlenmesiyle, gözler yeniden Türkiye’nin arabuluculuğunda gerçekleşecek barış görüşmelerine çevrildi. Üç yıl aradan sonra tarafları aynı masa etrafında toplayan Türkiye, yarın İstanbul’da kritik bir toplantıya daha ev sahipliği yapacak.
2022’nin Şubat ayında başlayan savaşın ilk aylarında Antalya ve İstanbul’da müzakereler düzenleyen Türkiye, bu diplomatik çabalarını sürdürerek Mayıs 2025’te İstanbul’da tarafları bir kez daha bir araya getirmeyi başarmıştı. Şimdi ise yeni bir toplantı için gözler yeniden Boğaz’ın kıyısına çevrildi.
İstanbul’da Yeni Görüşme Çırağan Sarayı’nda Yapılacak
16 Mayıs’ta Dolmabahçe’de gerçekleşen ilk görüşmenin ardından, Ukrayna ve Rusya heyetlerinin ikinci tur görüşmesi yarın saat 13.00’te Çırağan Sarayı’nda yapılacak. Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgilere göre, taraflar bu görüşmede “1000 mahkuma karşı 1000 mahkum” şeklinde gerçekleşen esir takasının detaylarını ve olası bir ateşkes planını masaya yatıracak.
Taraflar, önceki görüşmede büyük çaplı bir esir değişimi konusunda anlaşmaya varmış ve takas işlemi 25 Mayıs’ta tamamlanmıştı. Bu gelişmeler, İstanbul’daki diplomatik sürecin somut sonuçlar üretmeye başladığının göstergesi olarak yorumlanıyor.
Fidan’dan Moskova ve Kiev’e Diplomasi Turu
Türkiye, barış görüşmelerine ev sahipliği yapmanın ötesinde, aktif diplomasi yürütmeye devam ediyor. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, geçtiğimiz hafta hem Moskova hem de Kiev’i ziyaret ederek, iki başkentte üst düzey temaslarda bulundu.
Moskova ziyaretinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’la bir araya gelen Fidan, “Rusya’nın müzakereler için İstanbul’u tercih etmesi, iki ülke arasındaki yapıcı ilişkilerin ve barış arzusunun bir yansımasıdır” ifadelerini kullandı. Lavrov ise, “Türkiye’nin bu süreci bir kez daha doğrudan yürütmesini önemsiyoruz” sözleriyle Ankara’ya teşekkür etti.
Fidan’ın bu ziyaretin hemen ardından Kiev’e geçerek Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ve Dışişleri Bakanı Andrii Sybiha ile görüştüğü ve Türkiye’nin barış için her türlü katkıya hazır olduğunu yinelediği bildirildi.
İstanbul’daki Yeni Tur için Tarih: 2 Haziran
Lavrov’un 28 Mayıs’ta yaptığı açıklamada, Rusya’nın yeni görüşme turunun 2 Haziran’da İstanbul’da gerçekleştirilmesini önerdiği duyuruldu. Putin’in danışmanı Vladimir Medinskiy başkanlığındaki Rus heyetinin, “kalıcı çözüme yönelik” hazırlanan bir mutabakat belgesini Ukrayna tarafına sunmaya hazırlandığı açıklandı.
Kremlin yetkilileri, Rus heyetinin pazartesi sabahı İstanbul’daki müzakerelere katılmak üzere yola çıkacağını duyurdu.
Ukrayna tarafında ise Savunma Bakanı Rüstem Umerov’un başkanlığında bir heyetin İstanbul’daki görüşmelere katılacağı açıklandı. Zelenskiy, yapılan hazırlıkların ardından müzakere heyetini belirlediğini duyurdu.
Trump’tan Putin’e: "İki Haftan Var" Mesajı
ABD cephesi de müzakere sürecini yakından takip ediyor. Eski Başkan Donald Trump, savaşın sona erdirilmesi için çaba göstereceğini sık sık dile getiriyor. 19 Mayıs’ta Putin’le bir telefon görüşmesi yapan Trump, konuşmanın olumlu geçtiğini ve barış sürecinin kısa süre içinde başlayacağını belirtti.
Trump, Rusya’nın Ukrayna ile barış konusunda yavaş davrandığını söyleyerek bu durumdan hoşnut olmadığını vurguladı. 26 Mayıs’ta yaptığı açıklamada ise, “Putin tamamen kontrolden çıkmış durumda” dedi. Bir diğer açıklamasında ise, “Putin ateşle oynuyor” ifadelerini kullandı.
Trump, eğer Rusya müzakere sürecinde oyalama taktiğine başvurursa, buna karşılık vereceklerini ve birkaç hafta içinde durumu değerlendireceklerini dile getirdi. Kremlin ise Trump’ın bazı gelişmelerden habersiz olduğunu belirterek, Amerikalı liderin açıklamalarının duygusal tepkiler içerdiğini savundu.
ABD Görüşmelere Temsilci Gönderecek mi?
Beyaz Saray tarafından yapılan açıklamada, İstanbul’da yapılacak doğrudan görüşmelerin olumlu bir gelişme olduğu ve toplantının gerçekleşeceğine inanıldığı ifade edildi. Ancak ABD’nin görüşmelere temsilci gönderip göndermeyeceği henüz netlik kazanmadı.
Müzakere Öncesi Cephede Tansiyon Yükseldi
Görüşmelerin ikinci turuna saatler kala, savaş alanında da dikkat çekici gelişmeler yaşandı. Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna’nın FPV tipi insansız hava araçlarıyla Murmansk, Ryazan, İrkutsk, Amur ve İvanovo’daki askeri hava üslerini hedef aldığını, bazı uçakların zarar gördüğünü açıkladı.
Ukrayna’ya ait sosyal medya hesaplarında ise, Rusya’nın derin bölgelerine yönelik geniş çaplı bir İHA operasyonu gerçekleştirildiği öne sürüldü. Saldırılarda, A-50 erken uyarı uçakları ile Tu-95 ve Tu-22M3 tipi bombardıman uçaklarının zarar gördüğü iddia edildi. Bu saldırıların görüntüleri de kısa sürede yayıldı.
Tüm bu gelişmeler, 2 Haziran’daki görüşmelerin hem saha hem de diplomasi açısından kritik bir dönemece işaret ettiğini gösteriyor. Türkiye’nin arabuluculuğundaki bu yeni süreçten çıkacak sonuçlar, savaşın geleceği açısından belirleyici olabilir.
