Tıptaki adı psoriasis olan sedef hastalığı, cilt hücrelerinin normalden çok daha hızlı yenilendiği, kronik yani uzun süreli ve tekrarlayıcı bir deri hastalığıdır. Bağışıklık sistemi ile alakalı bir bozukluktan kaynaklandığı düşünülen sedef hastalığı ciltte kalınlaşmış, kırmızı ve pul pul dökülen plaklar oluşmasına neden olmaktadır. En sık görüldüğü bölgeler ise dirsekler, dizler, saçlı deri ve bel bölgesidir. Fakat belirtiler vücudun başka alanlarında da ortaya çıkabilmektedir. Sedef bulaşıcı bir hastalık değildir, yani kişiden kişiye temas yoluyla geçmez. Yaşam boyu sürebilen sedef hastalığı uygun tedavi ve bakım ile yönetilebilmektedir.
Hastalığın Nedenleri ve Tetikleyicileri
Sedef hastalığının kesin nedeni tam olarak bilinmemektedir ve otoimmün bir hastalık olduğu düşünülmektedir. Yani bağışıklık sistemi cilt hücrelerine karşı yanlışlıkla saldırır ve bu da hücrelerin çok hızlı bir şekilde çoğalmasına yol açar. Genetik yatkınlık önemli bir rol oynarken hastalığı tetikleyebilen bazı faktörler şunlardır:
· Stres
· Enfeksiyonlar (özellikle boğaz enfeksiyonları)
· Cilt travmaları (kesik, yanık, çizik)
· Bazı ilaçlar (lityum, beta blokerler, antimalaryal ilaçlar)
· Soğuk hava koşulları
· Alkol ve sigara kullanımı
Sedef Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Çok farklı şekillerde kendini gösterebilen sedef hastalığının en yaygın belirtileri şunlardır:
· Kalın, kırmızı renkli ve üzeri beyaz pullarla kaplı cilt plakları
· Kaşıntı, yanma ya da batma hissi
· Ciltte kuruluk ve çatlamalar
· Tırnaklarda çukurlaşma, kalınlaşma veya renk değişimi
· Bazı vakalarda eklem ağrısı ve şişliği (psoriatik artrit)
Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Sedef hastalığı tam olarak iyileştirilemez fakatk belirtileri kontrol altına alınabilir. Tedavi hastalığın şiddetine ve yaygınlığına göre planlanırken bilinen tedavi yöntemleri şunlardır:
Topikal tedaviler: Kortizon içeren kremler, D vitamini türevleri, kömür katranı içeren merhemler.
Fototerapi: UVB veya PUVA ışık tedavisi uygulanabilir.
Sistemik tedaviler: Ağızdan alınan veya enjeksiyon şeklinde verilen ilaçlar (metotreksat, siklosporin, biyolojik ilaçlar).
Biyolojik ajanlar: İleri vakalarda kullanılan, bağışıklık sisteminin spesifik kısımlarını hedef alan tedavilerdir.
Yaşam Tarzı ve Destekleyici Önlemler
· Stres yönetimi (meditasyon, yoga)
· Dengeli beslenme ve ideal kiloda kalmak
· Sigara ve alkolden uzak durmak
· Nemlendirici kullanımı ile cildin kurumasını önlemek
· Güneş ışığından kontrollü yararlanmak
