Still hastalığı, bağışıklık sisteminin kontrolsüz şekilde aktif hale gelmesi sonucu ortaya çıkan sistemik bir iltihap hastalığıdır. Çocukluk çağında görülen formu ‘sistemik juvenil idiopatik artrit’, erişkinlerde görüleni ise ‘erişkin başlangıçlı Still hastalığı’ olarak adlandırılmaktadır. Hastalık; ateş, eklem iltihabı ve çeşitli sistemik bulgularla kendini gösterir.
Açıklanamayan yüksek ateş atakları, eklem ağrıları ve döküntülerle ortaya çıkan Still hastalığı, tanısı zor fakat dikkatli izlem gerektiren nadir bir romatizmal hastalıktır. Hem çocuklarda hem de erişkinlerde görülebilen bu hastalık, bağışıklık sisteminin aşırı yanıtıyla ilişkilidir. Erken tanı ve uygun tedaviyle hastalığın seyri önemli ölçüde kontrol altına alınabilmektedir.
Still Hastalığı Neden Ortaya Çıkar?
Still hastalığının kesin nedeni bilinmemektedir fakat bağışıklık sisteminin anormal çalışması temel mekanizma olarak kabul edilir. Genetik yatkınlık ve çevresel tetikleyicilerin birlikte rol oynadığı düşünülürken hastalığın gelişiminde etkili olabileceği düşünülen faktörler şunlardır:
· Bağışıklık sisteminin aşırı inflamatuvar yanıtı
· Genetik yatkınlık
· Bazı enfeksiyonların tetikleyici etkisi
· İltihap düzenleyici mekanizmaların bozulması
Still Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Belirtiler genellikle ani başlar ve dalgalı bir seyir izleyebilir. En dikkat çekici bulgu, gün içinde yükselip düşen ateştir. En sık görülen belirtiler ise şunlardır:
· 39 derecenin üzerine çıkabilen yüksek ateş
· Ateşle birlikte ortaya çıkan soluk pembe döküntüler
· Eklem ağrısı ve şişliği
· Boğaz ağrısı
· Kas ağrıları
· Lenf bezlerinde büyüme
· Halsizlik ve kilo kaybı
Hastalık Hangi Organları Etkileyebilir?
Still hastalığı yalnızca eklemleri değil, vücudun farklı sistemlerini de etkileyebilmektedir. Bu durum hastalığın ‘sistemik’ olarak tanımlanmasının temel nedenidir. Etkilenebilen başlıca alanlar şunlardır:
· Eklemler
· Karaciğer ve dalak
· Lenf sistemi
· Akciğer zarı ve kalp zarı
Nasıl Tanı Konulur?
Still hastalığı için tek bir tanı testi bulunmamaktadır. Tanı, klinik bulguların değerlendirilmesi ve benzer hastalıkların dışlanmasıyla konurken tanı sürecinde kullanılan yöntemler şunlardır:
· Ayrıntılı klinik değerlendirme
· Kan testlerinde iltihap göstergelerinin incelenmesi
· Romatizmal hastalıkların ayırıcı tanısı
· Görüntüleme yöntemleriyle eklem değerlendirmesi
Still Hastalığının Tedavisi Nasıldır?
Tedavide amaç, iltihabı kontrol altına almak ve organ hasarını önlemektir. Tedavi planı hastalığın şiddetine ve seyrine göre belirlenirken tedavide kullanılan temel yaklaşımlar şunlardır:
· İltihap baskılayıcı ilaçlar
· Bağışıklık sistemini düzenleyici tedaviler
· Eklem fonksiyonlarını koruyucu destekler
· Düzenli ve uzun süreli takip
