Türkiye’de yerleşik gerçek ve tüzel kişilerin yurt dışında gerçekleştirdiği doğrudan yatırımlar, 2024 yılı sonunda 132 farklı ülkeye yayılarak toplamda 2 bin 317 adede ulaştı.
Ticaret Bakanlığı’nın “Yurt Dışı Yatırım Anketi” verilerine göre, bu yatırımların sermaye pozisyonu yaklaşık 60,1 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
Yurt Dışı Yatırımların Net Değeri 62,8 Milyar Doları Buluyor
Doğrudan yatırımların yanı sıra, yatırımcılar ile yurt dışındaki yatırımlar arasındaki borç-alacak ilişkileri de göz önünde bulundurulduğunda, Türkiye kökenli yatırımcıların net yurt dışı yatırım pozisyonu 62,8 milyar dolara ulaştı. Bu rakam, Türkiye sermayeli yatırımların küresel ekonomideki büyüklüğünü net bir şekilde ortaya koyuyor.
Bölgesel Dağılımda Avrupa Birliği Önde
Türk yatırımcılarının yurt dışı yatırımları coğrafi olarak incelendiğinde, 2 bin 317 yatırımın 862’sinin Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde bulunduğu tespit edildi. Ayrıca 487 yatırım ise “diğer Avrupa ülkeleri” olarak sınıflandırılan Birleşik Krallık, Rusya, Balkanlar, İsviçre, Norveç ve Doğu Avrupa ülkelerinde yer alıyor.
Asya kıtasında ise “diğer Asya ülkeleri” kategorisinde 260, Yakın ve Orta Doğu Asya bölgesinde 246 yatırım gerçekleştirilirken, Kuzey Amerika ülkelerinde ise 224 yatırım bulunuyor. Bu dağılımla AB ülkeleri, toplam yatırımların yüzde 38,15’ini oluşturuyor ve diğer Avrupa ülkeleri yüzde 21,09’luk paya sahip.
Sermaye Pozisyonunda da AB Ülkeleri Zirvede
Yatırımların sermaye pozisyonuna bakıldığında, AB ülkeleri yaklaşık 34,2 milyar dolar ile toplam sermayenin yüzde 56,85’ini temsil ederek ilk sırada yer aldı. Onları 13,5 milyar dolar ve yüzde 22,41 payla diğer Avrupa ülkeleri takip etti. Asya kıtasındaki diğer ülkeler 3,4 milyar dolar (yüzde 5,57), Kuzey Amerika ise 3,3 milyar dolar (yüzde 5,55) tutarında yatırım barındırıyor.
Afrika kıtasındaki Kuzey Afrika bölgesi (Fas, Tunus, Libya, Cezayir, Mısır) yatırımları yüzde 3,51 payla 2,1 milyar dolara ulaşırken, Gürcistan, Azerbaycan ve Orta Doğu ile Körfez ülkelerini kapsayan Yakın ve Orta Doğu Asya bölgesi yüzde 3,48’lik paya ve 2,1 milyar dolar sermaye pozisyonuna sahip.
Türkiye’nin Yurt Dışı Ticaretinde Yatırımların Rolü
2024 yılında Türkiye’den bu yatırımlara yönelik ihracat tutarı 9,1 milyar dolar olurken, ithalat hacmi ise 6,3 milyar dolar olarak kaydedildi. Bu rakamlar, Türkiye kaynaklı yatırımların küresel ticaretteki aktif rolünü gösteriyor.
En Çok Yatırım Yapılan Ülkeler ve Bölgeler
Yurt dışı yatırımlarda ilk sırayı Hollanda aldı. 224 yatırım ve 24,3 milyar dolarlık sermaye pozisyonu ile Hollanda, Türk yatırımcılar için en cazip ülke konumunda bulunuyor. Bu ülkeyi, Jersey bölgesi izliyor. Jersey’de 4 yatırım ve 4,4 milyar dolarlık sermaye pozisyonu bulunuyor.
Birleşik Krallık ise 118 yatırım ve 3,5 milyar dolarlık yatırım tutarıyla önemli bir paya sahip oldu. ABD’de ise 213 yatırım gerçekleştirildi, toplam sermaye pozisyonu 3,3 milyar doları aştı.
Finans ve Sigorta Sektörü Zirvede
Türkiye kaynaklı yurt dışı yatırımlarda sektörel dağılım incelendiğinde, finans ve sigorta alanında yapılan yatırımların yüzde 65,7’lik önemli bir paya sahip olduğu görülüyor. Bu alanın en büyük kısmını holding şirketlerinin faaliyetleri oluşturuyor.
Finans ve sigorta sektörünü madencilik ve taş ocakçılığı yüzde 7,7 ile takip ederken, toptan ve perakende ticaret yüzde 4,5, ulaştırma ve depolama sektörü yüzde 4,4, ana metal sanayisi yüzde 4,2 pay alıyor. Ayrıca gıda, içecek ve tütün ürünleri imalatı yüzde 2,5, kimya sanayisi yüzde 1,9 ve gayrimenkul faaliyetleri yüzde 1,5 oranında yer aldı.
