Vücut Dismorfik Bozukluğu (BDD) ya da diğer adıyla Beden Dismorfik Bozukluğu, bireyin dış görünümündeki küçük ya da önemsiz kusurları abartılı ve gerçeklikten uzak biçimde algılamasıyla ortaya çıkan psikolojik bir rahatsızlıktır. Bu durum, kişinin kendisini çirkin, kusurlu veya yetersiz görmesine neden olurken, ciddi kaygı, sosyal çekilme ve yaşam kalitesinde düşüşe yol açabilir.
BDD Nedir ve Nasıl Kendini Gösterir?
BDD genellikle ergenlik döneminde başlar ve kadın-erkek arasında eşit oranda görülür. Bu bozukluğu yaşayan kişiler, fiziksel görünümündeki kusurlara aşırı odaklanır, sürekli aynada kendini kontrol eder veya aynalardan tamamen kaçınabilirler. Sosyal ortamlarda kusurlarının fark edilmesinden korktukları için sosyal kaygı ve izolasyon yaşayabilirler. Ayrıca, dış görünümünü gizlemek için aşırı makyaj yapmak, kıyafetlerle örtünmek gibi davranışlar sergileyebilirler.
Vücut Dismorfik Bozukluğunun Nedenleri Nelerdir?
BDD'nin kesin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlık, beyindeki kimyasal dengesizlikler (özellikle serotonin düzeyleri), çocuklukta yaşanan travmalar ve kültürel sosyal baskılar rol oynar. Ailede obsesif-kompulsif bozukluk (OKB) gibi psikiyatrik hastalık öyküsü olan bireylerde BDD görülme riski artmaktadır.
Belirtiler ve Yaşam Kalitesine Etkileri
Fiziksel kusurlara aşırı odaklanma
Sosyal kaygı ve sosyal ortamlardan kaçınma
Aynalara karşı aşırı ilgi veya kaçınma
Sürekli onay arayışı ve başkalarıyla görünüş karşılaştırması
Günlük aktivitelerde ve iş hayatında zorluklar
Depresyon, anksiyete ve düşük özgüven
BDD, kişinin sosyal hayatını, iş performansını ve genel yaşam kalitesini olumsuz etkiler. Kişi, kendini izole edebilir ve psikolojik sorunları derinleşebilir.
Vücut Dismorfik Bozukluğunun (BDD) Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
BDD tedavisinde en etkili yöntemler psikoterapi ve medikal tedavidir.
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): Kişinin olumsuz düşünce kalıplarını değiştirmeyi hedefler, başa çıkma stratejileri öğretir ve sosyal işlevselliği artırır.
İlaç Tedavisi: Serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI) gibi antidepresanlar, beyindeki kimyasal dengesizlikleri düzenleyerek belirtileri hafifletebilir.
Destek Grupları: Benzer deneyimler yaşayan bireylerle sosyal destek sağlanması yalnızlık hissini azaltır.
Kozmetik Müdahalelerden Kaçınma: Kozmetik cerrahi genellikle BDD’yi iyileştirmez, aksine psikolojik sorunların temelini ele almadığı için hastalığı kötüleştirebilir.
