1920’lerin ortalarında Berlin’de çalışan Rus psikolog Bluma Zeigarnik, garsonların siparişleri kağıda not etmeden hatırlayabildiğini ancak tamamlanan siparişleri hatırlamakta zorlandığını gözlemledi. Bu durum, beynin yarım kalan işlere verdiği tepkiyi inceleme ihtiyacını doğurdu.
Zeigarnik, deneylerinde katılımcılara çeşitli renklerde boncuklar vererek bunları dizmelerini istedi. Bazı deneklerin işi yarıda bırakıp başka bir göreve yönelmeleri sağlandı. Deney sonuçları, yarım bırakılan işlerin daha iyi hatırlandığını, buna karşın yeni başlanan görevlerde aynı başarıyı göstermediklerini ortaya koydu.
Bu bulgular, beynin tamamlanmamış görevleri öncelikli olarak işlediğini ve yeni bir işe başlanmış olsa bile dikkatinin büyük ölçüde önceki görev üzerinde kaldığını göstermektedir. Bu psikolojik fenomene Zeigarnik etkisi adı verilmiştir.
Zeigarnik Etkisinin Günlük Hayattaki Yansımaları Nasıldır?
Zeigarnik etkisi yalnızca işlerle sınırlı değildir. Dinlemeyi yarıda bıraktığınız bir şarkı, tamamlanmamış bir dizi bölümü veya ertelenmiş görevler, zihinsel odaklanmayı etkileyebilir ve sürekli zihinsel baskı oluşturabilir.
Çözüm: Hedefleri Küçük Adımlara Bölmek
Psikoloji alanındaki uzmanlar, büyük hedeflerin küçük ve yönetilebilir adımlara bölünmesinin Zeigarnik etkisini azaltabileceğini belirtmektedir.
Başlangıçta kolay gerçekleştirilebilecek bir adımın seçilmesi, başarı hissini artırmakta ve motivasyonu yükseltmektedir. Her tamamlanan aşama, bir sonraki adım için güç kaynağı sağlar ve birey hedeflerine adım adım ilerlerken zihinsel yükünü azaltır.
