Avrupa Birliği (AB), enerji politikasında tarihi bir dönüm noktasına hazırlanıyor. AB Komisyonu, üye ülkelere sunduğu yeni yasa teklifinde, Rusya’dan doğalgaz ve sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ithalatının 2027 yılı sonunda tamamen durdurulmasını önerdi.
Yeni yasa taslağı, AB’nin enerji arzındaki Rusya bağımlılığını aşamalı olarak sonlandırmayı hedefliyor. Teklifte, hem boru hattı gazı hem de LNG ithalatının kademeli şekilde kaldırılması planlanıyor. Buna göre, 1 Ocak 2026’dan itibaren Rusya ile yeni gaz ithalatı sözleşmeleri yapılamayacak.
Ayrıca, 17 Haziran 2025'ten önce imzalanan kısa vadeli kontratlar kapsamındaki sevkiyatlar 17 Haziran 2026’ya kadar sürebilecek. Kara ile çevrili ülkeler için uzun vadeli anlaşmalar doğrultusunda yapılan boru hattı teslimatlarına ise 2027 sonuna kadar geçici izin verilecek. Ancak bu tarihten itibaren tüm uzun vadeli gaz anlaşmaları sona erecek.
Bu kararın hayata geçmesiyle birlikte, Avrupa Birliği 1 Ocak 2028 itibarıyla Rus gazına tamamen kapılarını kapatmış olacak. Aynı zamanda, Rus şirketleriyle LNG terminallerine ilişkin uzun süreli sözleşmeler imzalanması da yasak kapsamına alınacak. Bu terminallerin kapasitesi, alternatif tedarikçilere tahsis edilecek.
AB Komisyonu, yasa teklifinin enerji fiyatlarında ani artışlara ya da arz güvenliği risklerine yol açmaması için sürecin kademeli olarak işletileceğini vurguladı. Rusya’dan gaz tedarik eden firmalar, ellerindeki sözleşmelere dair detayları AB Komisyonu’na bildirmekle yükümlü olacak.
Süreci izlemek üzere AB Enerji Düzenleyicileri İşbirliği Ajansı (ACER) ile birlikte hareket edecek olan Komisyon, enerji arz güvenliğini tehdit eden durumlarda acil müdahalede bulunabilecek.
Yasalaşabilmesi için teklifin, AB Konseyi'nde nitelikli çoğunlukla ve Avrupa Parlamentosu’nda da onaylanması gerekiyor.
AB, 2021 yılında doğalgaz tüketiminin yaklaşık yüzde 45’ini Rusya’dan karşılıyordu. Ancak bu oran 2023 itibarıyla yüzde 19’a kadar düştü. Petrol ithalatında da benzer bir tablo dikkat çekiyor. 2022’de yüzde 27 olan Rusya’nın payı son dönemde yüzde 3 seviyelerine indi.
Buna rağmen, bazı üye ülkeler halen Rusya’dan LNG ve boru hattı gazı almaya devam ediyor. Enerji maliyetlerinin artmasından endişe duyan Macaristan ve Slovakya ise bu ithalat yasağına karşı çıkıyor.
