Bu sistem, sisteme ödenen ve karşılığında emekli aylığı bağlanmayacak paranın toplu olarak iadesini amaçlar ve bir "yatırım bozdurma" sistemi değildir. Prim iadesi alabilmenin temel şartları, iki zorunlu durumu karşılamaktır: yaş şartını doldurmak ve başvuru anında aktif sigortalı olmamak. İade edilecek tutarın hesaplanmasında, ödenen primlerin geçmiş nominal değerleri yerine, SGK'nın belirlediği “güncelleme katsayısı” kullanılarak bugünkü değerine getirilmesi didaktik bir öneme sahiptir. Bu yöntem, paranızın enflasyon karşısında değerini korumasını sağlamaktadır.
Bu sistem, genç, yaşlı, kadın ve erkek milyonları ilgilendiren ve mağduriyetin önlenmesini amaçlayan önemli bir sosyal güvenlik mekanizmasıdır.
Prim İadesi İçin Yaş ve Prim Günü Şartı Nasıl İşler?
Prim iadesi talep eden sigortalının, öncelikle sigortalılık başlangıç tarihine göre belirlenen emeklilik yaşını doldurmuş olması gerekmektedir (Örneğin kadınlar için 58, erkekler için 60 yaş gibi). Ancak bu yaş şartının yerine gelmesine rağmen, emekli aylığı bağlanması için gereken prim gün sayısının eksik kalmış olması (örneğin 7200, 9000 gün gibi) zorunludur.
Aktif Sigortalılık Durumunun Önemi Nedir?
İkinci zorunlu şart olan aktif olarak sigortalı olmama durumu, kişinin başvuru anında SGK’nın hiçbir kolunda (4/a-SSK, 4/b-Bağ-Kur, 4/c-Emekli Sandığı) çalışmıyor olması gerektiğini ifade eder. Bu, sistemin prim ödemesinin tamamen sona ermiş olmasını talep ettiğini göstermektedir.
Hangi Primler İade Edilir ve İade Edilmeyecek Primlere Neden İzin Verilmez?
SGK, sadece sigortalı adına ödenen Malullük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortaları (MYÖ) primlerini (sigortalı ve işveren hissesi) iade etmektedir. Genel Sağlık Sigortası (GSS) primleri ve İşsizlik Sigortası Fonu kesintileri iade edilmez. GSS primlerinin iade edilmemesi, ödenen süre boyunca sigortalıya ve bakmakla yükümlü olduğu ailesine sağlık hizmeti alma hakkı tanınmış olması gerçeğiyle açıklanmaktadır.
İade Edilecek Tutardaki Güncelleme Katsayısının Fonksiyonu Nedir?
İade edilecek tutar, geçmiş yıllarda ödenen nominal değerler üzerinden değil, ödenen her yıla ait primlerin başvuru tarihine kadar geçen süre için SGK’nın belirlediği “güncelleme katsayısı” ile bugünkü değerine taşınmasıyla hesaplanır. Bu yöntem, iade edilen toplu paranın enflasyon karşısında bir miktar korunmasını ve sigortalının daha adil bir ödeme almasını sağlamaktadır.
