Çocuk Psikiyatrisi Uzmanı Doç. Dr. Hamza Ayaydın, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğuna (DEHB) dair önemli bilgiler paylaştı. Beslenme alışkanlıklarının belirtileri etkileyebileceğini vurgulayan Ayaydın, “Tek başına beslenme tedavi edici değildir, ancak bazı semptomları hafifletebilir veya şiddetlendirebilir” dedi.
DEHB Belirtilerinde Beslenmenin Rolü
Çocuk Psikiyatrisi Uzmanı Doç. Dr. Hamza Ayaydın, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) hakkında merak edilenleri anlattı. Ayaydın, “Tek başına beslenmedeki düzenlemelerle DEHB tedavi edilemez. Ancak bazı belirtilerin şiddetini azaltmada ya da artırmada beslenme etkili olabilir” dedi.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Arasındaki Farklar
DEHB’nin çocuklukta başlayıp yetişkinlikte de sürebilen nörogelişimsel bir durum olduğunu belirten Ayaydın, bozukluğun dünyada yüzde 5-7 oranında görüldüğünü söyledi.
Dikkat eksikliği belirtilerinin daha çok kız çocuklarında görüldüğünü, hiperaktivite tipinde ise çocukların ‘çok hareketli’ ve ‘yaramaz’ gibi algılandığını aktardı.
Yaş Gruplarına Göre Belirtiler
- Okul öncesi (3-5 yaş): Hiperaktivite ve dürtüsellik öne çıkar.
- İlkokul dönemi (6-12 yaş): Dikkat sorunları ve karma belirtiler daha belirgin olur.
- Ergenlik (12-18 yaş): Hiperaktivite azalır, ancak dikkat eksikliği ve dürtüsellik sürer.
Genetik ve Çevresel Etkenler
DEHB’nin yaklaşık yüzde 80’inin genetik nedenlerden kaynaklandığını ifade eden Ayaydın, kalan yüzde 20’sinin gebelikte stres, alkol-sigara kullanımı, erken doğum gibi faktörlerle ilişkili olduğunu söyledi.
Vitamin ve Minerallerin Önemi
Beslenme faktörlerine değinen Ayaydın, “Yapay gıda boyaları ve katkılar bazı çocuklarda belirtileri artırabilir. Balık, ceviz, keten tohumu gibi Omega-3 kaynaklarının eksikliği dikkat ve öğrenmeyi olumsuz etkiler” dedi.
Ayrıca demir, çinko, magnezyum ve D vitamini düşüklüğünün de belirtileri ağırlaştırabileceğini vurguladı.
Teknoloji Kullanımı ve Dikkat Sorunları
Aşırı ekran maruziyetinin DEHB’yi tetikleyebileceğini söyleyen Ayaydın, “Gece ekran kullanımı uyku düzenini bozarak dikkat sorunlarını artırır” diye konuştu.
Araştırmalara göre günde 2 saatten fazla ekran süresi, çocuklarda odaklanma güçlüklerini sıklaştırıyor.
Akademik ve Sosyal Etkilere Dikkat
Ebeveynlerin çocuklarında dikkat eksikliğini ödevleri yarım bırakma, dalgınlık ve unutkanlıkla fark edebileceğini belirten Ayaydın, öğretmenlerin ise ders sırasında yönergeleri yanlış uygulama ve kıpırdanma gibi belirtilerle karşılaştığını ifade etti.
İlaç Tedavisi ve Bağımlılık Endişesi
DEHB’de ilaç tedavisinin en etkili yöntem olduğunu belirten Ayaydın, “İlaç tedavisi bağımlılık yapmaz. Aksine, bağımlılık riskini azaltıcı koruyucu etkiye sahiptir” dedi. İlaçla birlikte davranışsal terapi ve aile desteğinin de olumlu sonuçlar verdiğini ekledi.
