Damga vergisi, resmi işlemlerin kayıt ve güvence altına alınması için uygulanıyor. Türkiye'de en sık karşılaşılan dolaylı vergilerden biri olduğu için de sık sık araştırılıyor. Kira sözleşmeleri, satış anlaşmaları ya da vekaletnameler gibi pek çok hukuki belgede damga vergisi uygulanıyor. Oranlar ise belgenin türüne göre değişiklik gösteriyor. Ticari ve bireysel işlemler damga vergisi maliyetini doğrudan etkiliyor.
DAMGA VERGİSİ NEDİR VE NEDEN ALINIR?
Damga vergisi, resmi belge düzenlenmesiyle ortaya çıkan bir yükümlülük olarak tanımlanıyor. Devletin gelir kaynakları arasında yer alan bu vergi, hukuki ve ticari işlemlerin resmileşmesini sağlarken denetim süreçlerini de güçlendiriyor.
Sözleşmeler, vekaletnameler, kira kontratları ve ihale kararları en yaygın damga vergisi kapsamındaki belgeler arasında bulunuyor. Oranlar ise belgenin içeriğine göre belirlenip ilgili tutar üzerinden tahsil ediliyor.
DAMGA VERGİSİ BEYANNAMESİ NASIL DOLDURULUR?
Vergi mükellefleri, düzenlenen belgeye ilişkin damga vergisini belirlenen süre içerisinde beyan etmekle yükümlü. Beyanname, Gelir İdaresi Başkanlığının internet vergi dairesi üzerinden elektronik ortamda doldurulabiliyor.
Beyannamede belgenin türü, tarihi, tarafları ve matrahı gibi bilgiler eksiksiz girilmeli. Özellikle işletmeler tarafından yapılan kredi sözleşmeleri, işbirliği anlaşmaları veya diğer finansal işlemlerde yanlış beyan cezai yaptırımlara yol açabileceği için süreç dikkatle takip edilmeli.
KİMLER DAMGA VERGİSİ MÜKELLEFİDİR?
Resmi belge düzenleyen veya imzalayan tüm gerçek ve tüzel kişiler damga vergisi mükellefi olabilir:
- Ticari faaliyette bulunan şirketler,
- Kira sözleşmesi yapan bireyler,
- İhale süreçlerine katılan firmalar,
- Bankalarla kredi sözleşmesi imzalayan işletmeler,
- Noter işlemleri yaptıran kişiler dahildir.
- Vergiyi hangi tarafın ödeyeceği ise sözleşmeye ve taraflar arasındaki anlaşmaya göre değişebilir.
DAMGA VERGİSİ BEYANNAMESİ NE ZAMAN VERİLİR?
Vergiye tabi belgeler için beyanname, belgenin düzenlendiği ayı takip eden ayın 23'üne kadar verilir. Ödeme ise aynı ayın 26'sına kadar yapılmalıdır. Bu tarihler hem işletmeler hem de bireyler için büyük önem taşır çünkü gecikme, faiz ve ceza riskini beraberinde getirir. Beyanname elektronik ortamda verilebildiği gibi vergi dairesine fiziki olarak da sunulabilir.
DAMGA VERGİSİ NASIL HESAPLANIR?
Damga vergisi oranı, belgenin türüne göre belirleniyor. Bazı belgelerde yüzde bazlı vergi uygulanırken, bazıları için sabit tutar işletiliyor.
Örneğin sözleşmelerde damga vergisi çoğunlukla sözleşme bedeli üzerinden yüzde oranı ile hesaplanıyor. Vekaletname ve tapu gibi belgelerde ise sabit damga vergisi tutarı geçerli sayılıyor.
Damga vergisi için her yıl Resmi Gazete'de yayımlanan güncel oranların dikkate alınması gerekiyor.
