Dünya Bankası, büyüme oranlarının iyileşmemesi durumunda, günümüzde "düşük gelirli" olarak tanımlanan 26 ülkeden yalnızca 6'sının 2050 yılına kadar "orta gelir" seviyesine ulaşabileceğini açıkladı.
Ocak 2025’te yayımlanacak olan Küresel Ekonomik Beklentiler Raporu’nun, 26 düşük gelirli ülkenin ekonomik performansını değerlendiren kısmı kamuoyuyla paylaşıldı. Raporda, önümüzdeki 25 yılın bu ülkelerin gelir düzeylerini artırıp artırmayacağı konusunda belirleyici olacağı ifade edildi.
Bankanın açıklamasında, bu ülkelerde yaşayan insanların yüzde 40'ından fazlasının günde 2,15 dolardan daha az bir gelirle hayatını sürdürdüğüne dikkat çekildi. Ayrıca bu ülkelerin, aşırı yoksulluğu sona erdirmeyi amaçlayan küresel çalışmaların merkezinde yer aldığı vurgulandı. Ancak çatışmalar, ekonomik krizler ve yetersiz büyüme oranları nedeniyle ilerlemenin büyük ölçüde durduğu ifade edildi.
Çoğu Ülke Gelişimi Kaçırdı
Dünya Bankası, son çeyrek asırda düşük gelirli ülkelerin büyük bir kısmının ekonomik büyüme fırsatlarını kaçırdığını hatırlattı. 21. yüzyılın başlarında "düşük gelirli" olarak sınıflandırılan 63 ülkenin sadece 39’unun, Hindistan ve Bangladeş gibi, "orta gelirli" statüsüne geçebildiği belirtildi. Buna karşılık Suriye ve Güney Sudan gibi ülkelerin bu süreçte düşük gelirli sınıfa gerilediği ifade edildi.
Açıklamada, kişi başına düşen gelirin bu ülkelerde son 15 yılda neredeyse hiç artış göstermediği ve yıllık büyüme oranının yüzde 0,1’in altında kaldığı vurgulandı. Ayrıca, "Eğer büyüme hızında kalıcı bir artış olmazsa, mevcut düşük gelirli ülkelerden sadece altısının 2050’ye kadar orta gelirli ülkeler arasına katılması bekleniyor" denildi.
İklim Değişikliği ve Borç Sorunları
Bankanın değerlendirmelerine göre, bu ülkeler ağır ekonomik ve çevresel zorluklarla mücadele ediyor. Toplamda 17 ülkenin çatışmalar veya siyasi kırılganlık nedeniyle zarar gördüğü belirtilirken, bu ülkelerdeki ölüm oranlarının diğer gelişmekte olan ülkelerin tam 20 katı olduğu bildirildi. Ayrıca, ülkelerin büyük çoğunluğunun borç yükü altında olduğu veya ciddi finansal risklerle karşı karşıya bulunduğu kaydedildi.
Öte yandan, açıklamada bu ülkelerin yenilenebilir enerji kaynakları açısından önemli fırsatlara sahip olduğuna dikkat çekildi. Küresel kobalt ve grafit rezervlerinin büyük kısmının bu ülkelerde bulunduğu, bu minerallerin yenilenebilir enerji üretimi için kritik öneme sahip olduğu belirtildi. Ayrıca, güneş enerjisi potansiyelinin de oldukça yüksek olduğu ifade edildi.
Yoksulluktan Çıkış için İlham Kaynakları
Açıklamada, Nepal ve Ruanda gibi ülkelerin düşük gelir seviyesinden orta gelir statüsüne geçiş sürecine işaret edilerek, diğer ülkelerin bu deneyimlerden faydalanabileceği ifade edildi. Bu ülkelerin başarılı reformlar ve politikalarla ekonomik basamakları tırmandığı vurgulandı.
Dünya Bankası, düşük gelirli ülkelerin önümüzdeki çeyrek yüzyılda gelişmiş ekonomilere yaklaşabilmesi için bu tür örneklerden ilham alması gerektiğinin altını çizdi.
