Ev tozu akarı alerjisi, ev tozu akarlarının kendisine değil, bu canlıların dışkı ve vücut parçacıklarına karşı bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesi sonucu ortaya çıkar. Akarlar çıplak gözle görülemeyecek kadar küçüktür ve özellikle yatak, yastık, halı ve perdelerde yoğunlaşır. Alerji, solunum yoluyla bu partiküllerin alınmasıyla tetiklenir.
Ev ortamında fark edilmeden yaşayan mikroskobik canlılar, bazı bireylerde ciddi alerjik yakınmalara yol açabilir. Ev tozu akarı alerjisi, özellikle burun tıkanıklığı, hapşırma ve nefes darlığı gibi şikâyetlerle kendini gösteren yaygın bir alerjik hastalıktır. Mevsimsel değil, yıl boyunca devam edebilen bu alerji türünde erken tanı ve doğru çevresel önlemler büyük önem taşır.
Ev Tozu Akarları Nerelerde Bulunur?
Ev tozu akarları, sıcak ve nemli ortamları sever. Günlük yaşamda sık temas edilen alanlarda yoğun şekilde bulunabilirler. En sık bulundukları yerler şunlardır:
· Yatak, yastık ve yorganlar
· Halı ve kilimler
· Perdeler
· Kumaş kaplı koltuklar
· Pelüş oyuncaklar
Ev Tozu Akarı Alerjisi Neden Ortaya Çıkar?
Bu alerjinin temelinde bağışıklık sisteminin zararsız bir maddeye karşı aşırı savunma yanıtı geliştirmesi yer alır. Genetik yatkınlık, çevresel faktörler ve uzun süreli maruziyet riski artırabilirken hastalığın gelişiminde etkili olabilecek faktörler şunlardır:
· Ailede alerjik hastalık öyküsü
· Ev içi nem oranının yüksek olması
· Yetersiz havalandırma
· Uzun süre temizlenmeyen tekstil ürünleri
Ev Tozu Akarı Alerjisinin Belirtileri Nelerdir?
Belirtiler genellikle ev ortamında artar ve sabah saatlerinde daha belirgin olabilir. Şikâyetlerin şiddeti kişiden kişiye değişir. En sık görülen belirtiler şunlardır:
· Sürekli ya da sık tekrarlayan hapşırma
· Burun tıkanıklığı ve akıntısı
· Gözlerde kaşıntı, sulanma ve kızarıklık
· Öksürük ve boğazda tahriş
· Nefes darlığı ve hırıltılı solunum
· Gece artan solunum şikâyetleri
Nasıl Tanı Konulur?
Ev tozu akarı alerjisinin tanısı, hastanın öyküsü ve alerji testleriyle konur. Mevsimsel olmayan, yıl boyu süren belirtiler tanı açısından yol göstericidir. Tanıda kullanılan yöntemler şunlardır:
· Deri prick testleri
· Kanda alerjiye özgü antikor ölçümleri
· Solunum fonksiyon testleri (gerekli durumlarda)
Ev Tozu Akarı Alerjisi Nasıl Yönetilir?
Bu alerjide temel yaklaşım, akarlarla teması azaltmaya yönelik önlemler ve gerektiğinde tıbbi tedavidir. Tamamen yok etmek mümkün olmasa da yoğunluğu azaltmak belirtileri belirgin şekilde hafifletebilir.
Ev Ortamında Alınabilecek Önlemler Nelerdir?
· Yatak ve yastıkların özel kılıflarla kaplanması
· Çarşafların haftada en az bir kez yüksek ısıda yıkanması
· Halı ve kalın perdelerin azaltılması
· Ev içi nem oranının düşük tutulması
· Düzenli ve filtreli süpürge kullanımı
