Sofraların vazgeçilmezi olan pirinç, dünya genelinde buğday ve mısırdan sonra en çok ekilen bitkidir ve pirinci asıl gizemli kılan şey yetişme tarzıdır. Tarımsal ürünler arasında kökleri tamamen suyun içinde olacak şekilde yetiştirilen tek bitki olan pirinç, bu sıra dışı özelliği nedeniyle bol yağışlı ve nemli iklimlerin simgesi haline gelmiştir. Aslında pirinç, lotus ya da nilüfer gibi mutlak bir su bitkisi olmasa da ıslak zeminlerde yaşamayı en çok seven tarım mahsulüdür. Bu beyaz tanelerin neden adeta bir gölün içinde büyütüldüğü ise tarım biliminin ve doğanın en akıllıca stratejilerinden birini içinde barındırmaktadır.
Pirinç Neden Suyun Altında Yetiştirilir?
Pirinç ekiminin çok büyük bir kısmının sulak alanlarda yapılmasının temelinde yatan en stratejik neden yabancı ot kontrolüdür.
Pirinç bir yaz bitkisidir ve bu mevsim yabancı otların en hızlı çoğaldığı dönemdir. Tarlaların ekim öncesinde çamur haline getirilmesi ve suyla doldurulması, suda yaşayamayan rakip bitkilerin daha yolun başındayken boğularak yok edilmesini sağlar.
Böylece pirinç bitkisi, besinine ortak olacak rakipler olmadan, kimyasal ilaç ihtiyacı azalmış bir ortamda çok daha sağlıklı bir şekilde büyüme fırsatı bulur.
Diğer Bitkileri Boğan Su Pirince Nasıl Hayat Veriyor?
Doğada çoğu tarım bitkisi uzun süreli su baskınına dayanamayıp oksijensiz kalarak ölürken, pirinç bu duruma karşı muazzam bir adaptasyon geliştirmiştir.
Pirinç bitkisinin gövde ve köklerinde bulunan aerenkima adı verilen özel hava boşlukları, suyun altındaki dokulara yukarıdan oksijen taşıyarak bitkinin nefes almasını sağlar.
Bu eşsiz fizyolojik yapı sayesinde pirinç, diğer bitkilerin oksijensiz kalıp başarısız olduğu bataklık benzeri ortamlarda hayatta kalarak belirleyici bir rekabet avantajı elde eder.
Su baskını aynı zamanda toprak kaynaklı zararlıları ve kemirgenleri de tarladan uzak tutan doğal bir koruma kalkanı görevi görür.
Suyun Altındaki Toprağın Mucizevi Kimyası
Pirinç tarlalarında suyun varlığı sadece bitkiyi korumakla kalmaz, toprağın kimyasal yapısını da pirincin lehine dönüştürür.
Su altında kalan topraklarda gerçekleşen özel kimyasal değişimler sonucunda azot, bitkinin en verimli şekilde emebileceği amonyum formuna dönüşür.
Bu durum gübre verimliliğini artırırken, tarladaki su tabakası da bir termostat görevi görerek kökleri ani sıcaklık değişimlerinden, aşırı soğuk ve sıcaktan korur.
Tarih boyunca bu yöntem, çiftçiler için verim istikrarını sağlayan ve hasadı garanti altına alan en güvenilir sistem olarak kabul edilmiştir.
Pirinç Sadece ve Mutlaka Su Altında mı Yetişmelidir?
Sanılanın aksine tüm pirinç türleri ömrünü durgun su içinde geçirmek zorunda değildir. Özellikle yüksek rakımlı bölgelerde ve su kıtlığının yaşandığı yerlerde, sürekli sulamaya gerek kalmadan yetişebilen yüksek rakım pirinç çeşitleri de mevcuttur.
Kaliforniya ve Meksika gibi bölgelerde pirinç, geleneksel yöntemlerin aksine diğer kuru tarım ürünleri gibi yetiştirilebilmektedir. Ancak bu kuru yöntemlerde verim genellikle daha düşüktür ve yabancı otlarla mücadele çok daha maliyetli hale gelir.
Günümüzde su verimliliğini artırmak adına geliştirilen modern teknikler, bu binlerce yıllık ıslak tarım geleneğini daha sürdürülebilir hale getirmeyi hedeflemektedir.
