Reye sendromu, çoğunlukla grip ya da suçiçeği gibi viral enfeksiyonların ardından gelişen, özellikle çocukları etkileyen ve beyin ile karaciğerde ani hasara yol açabilen tehlikeli bir hastalıktır. Bu hastalık genellikle hızlı seyredebilir ve erken tanı, yaşam kurtarıcı öneme sahiptir. Aspirin kullanımıyla ilişkilendirilmesi nedeniyle çocuklarda ateş düşürücü seçiminde dikkatli olunması gereken sendromlardan biridir.
Reye sendromu, çocuklarda ve gençlerde viral enfeksiyon sonrası ortaya çıkan, karaciğer yağlanması ve beyin ödemiyle karakterize akut bir hastalıktır. Hastalık, kısa süre içinde ağırlaşabilen yapısı nedeniyle tıbbi acil durum olarak kabul edilir. Çoğu vaka, hastalığın ilk günlerinde aspirin kullanımıyla bağlantılı olduğu için aspirin çocuklarda önerilmez.
Reye Sendromunun Nedenleri Nelerdir?
Reye sendromunun kesin nedeni bilinmese de bazı güçlü risk faktörleri tanımlanmıştır. Bu risk faktörleri şunlardır:
Aspirin Kullanımı: En önemli ilişki, viral hastalıklar sırasında aspirin verilmesidir. Bu nedenle 16 yaş altındaki çocuklarda aspirin kullanımı önerilmez.
Viral Enfeksiyonlar: Grip, suçiçeği ve solunum yolu enfeksiyonları sonrası daha sık görülür.
Metabolik Bozukluklar: Bazı çocuklarda kalıtsal metabolizma hastalıkları da risk oluşturabilir.
Reye Sendromu Vücutta Nasıl Etki Yaratır?
Reye sendromu özellikle iki organı hedef alır:
Karaciğer: Yağlanma başlar ve kandaki amonyak yükselir. Toksinler temizlenemediği için bilinç bozukluğu ortaya çıkar.
Beyin: Ödem oluşur ve kafa içi basıncı artar. Nörolojik bulgular hızla ağırlaşabildiği için hızlı teşhis oldukça önemlidir.
Reye Sendromunun Belirtileri Nelerdir?
Belirtiler genellikle enfeksiyonun iyileşmeye başladığı dönemde aniden ortaya çıkar ve bu belirtiler şunlardır:
· Sürekli kusma
· Aşırı halsizlik
· Bilinç bulanıklığı
· Huzursuzluk ya da agresif davranış
· Nöbet geçirme
· Solunumda düzensizlik
· Ciddi vakalarda koma
Nasıl Tanı Konulur?
Tanı klinik bulgulara ek olarak çeşitli testlerle kesinleştirilir:
· Kan testleri (karaciğer enzimleri, amonyak seviyesi)
· Beyin MR ya da BT görüntülemesi
· Karaciğer biyopsisi (nadiren)
Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Tedavi mutlaka hastane ortamında yapılmalıdır. Bilinen tedavi yöntemleri şunlardır:
· Yoğun bakım destekleri
· Serum ve elektrolit dengesi
· Kafa içi basıncını azaltıcı tedaviler
· Solunum desteği
· Kan şekeri kontrolü
Reye Sendromu Nasıl Önlenir?
Reye sendromunun önlenmesinde en temel nokta aspirin kullanımından kaçınmaktır:
· 16 yaş altına aspirin verilmemelidir.
· Ateş düşürme için parasetamol gibi daha güvenli seçenekler tercih edilmelidir.
· Viral hastalık dönemlerinde çocuklar yakından gözlenmelidir.
