Sedef romatizması, bağışıklık sisteminin hatalı çalışması sonucunda cildi ve eklemleri etkileyen kronik bir hastalıktır. Bu hastalıkta vücudun kendi dokularına saldırmasıyla birlikte özellikle parmaklar, dizler, ayak bilekleri gibi eklemlerde iltihaplanma gelişir. Bu durum zamanla eklem deformasyonlarına neden olabilmektedir.
Tıpta psöriyatik artrit olarak bilinen sedef romatizması, ciltte görülen sedef hastalığı ile birlikte ya da sonrasında ortaya çıkan, eklemlerde ağrı, şişlik ve tutukluk gibi belirtilerle kendini gösteren kronik bir romatizmal hastalıktır. Her yaştan bireyi etkileyebilen bu hastalık çoğunlukla 30-50 yaş aralığında görülür. Hem ciltte hem de eklem sisteminde ciddi hasarlara yol açabileceği için erken tanı ve tedavi büyük önem taşımaktadır.
Hastalığın Nedenleri Nelerdir?
· Genetik yatkınlık
· Bağışıklık sistemi bozuklukları
· Çevresel tetikleyiciler (enfeksiyonlar, stres, travma)
· Ailede sedef hastalığı ya da romatizma öyküsü
Hastalığın Belirtileri Nelerdir?
· Eklemlerde ağrı, şişlik ve sertlik
· Sabahları eklemlerde tutukluk (özellikle 30 dakikadan uzun süren)
· Parmak ve ayak parmaklarında ‘sosis parmak’ görünümü
· Topuk ve ayak tabanında ağrı
· Ciltte kepekli, kızarık sedef plakları
· Tırnaklarda kalınlaşma, çukurcuklar, ayrılma
· Yorgunluk, halsizlik
Hastalığa Nasıl Tanı Konulur?
· Fizik muayene (cilt ve eklem bulguları)
· Kan testleri (iltihap göstergeleri, romatizmal belirteçler)
· Röntgen, MR ya da ultrason ile eklem yapısının incelenmesi
· Romatoid faktör (RF) testi genellikle negatiftir (ayırıcı tanı için kullanılır)
Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
İltihap giderici ilaçlar (NSAİİ)
Hastalığı modifiye edici antiromatizmal ilaçlar (DMARDs): Metotreksat, sulfasalazin
Biyolojik ajanlar: TNF-alfa, IL-17 ya da IL-23 inhibitörleri
Kortikosteroidler (kısa süreli kullanım için)
Fizik tedavi ve egzersiz: Eklem hareketliliğini korumak için önemlidir
Cilt tedavileri: Sedef plaklarına yönelik kremler ya da fototerapi
