Serender ne demek, nasıl yapılır? Serender hangi ağaçtan yapılır? Serender yerleşme nedir? Lazca serender ne demek? Serender en çok nerede bulunur? sorularının cevapları merak ediliyor. Peki, Serender ne demek, nasıl yapılır?
Serender ne demek?
Serender kelimesi tarihte ilk kez "Karadeniz bölgesine özgü ahşap erzak deposu" anlamında kullanılmıştır. Türkiye'de Halk Ağızlarından Derleme Sözlüğü (1960 yılından önce) eserinde yer almıştır. Serender kelimesi Türkçe'de "kuru erzak deposu" anlamına gelir.
Serender yerleşme nedir? Serender en çok nerede bulunur?
Serender, genellikle Orta ve Doğu Karadenize özgü, kırsal yörelerde görülen mimari bir yapı olarak karşımıza çıkar. Yapı, dört direk üzerine oturtulmuş bir tür odadır. Mutlaka evin dışında bulunur, kesinlikle ev ile serender arasında herhangi bir geçit ya da köprü bulunmaz. Yerden yüksekliği yaklaşık 5-7 metredir. Genellikle kare şeklinde tasarlanmıştır. Serenderin bölgede yüzyılı aşkın süredir kullanıldığı tahmin edilmektedir. Yapımında ahşap dışında herhangi bir malzeme kullanılmamaktadır.
Yapının üstü sac veya "harduma" adı verilen yassı olarak yontulmuş ya da kesilmiş tahtalarla örtülerek su geçirmesi engellenir. Yan taraflarında 20–30 cm. boyunda, bir buçuk iki santim genişliğinde ızgaralar bulunur. Bu ızgaraların yapılma amacı serenderin içerisine hava döngüsü oluşturmaktır. Genellikle yiyeceklerin saklanması ve mısır kurutma işleminin gerçekleştirilmesi için kullanılmak maksadıyla yapılmışlardır. Yerden yüksek olması ürünlerin haşerelerden ve yaban hayvanlarından korunmasını sağlar.
Serender neden yukarıda inşa edilir?
Serender, genellikle akasya ağacından yapılan seyyar bir merdiven ile çıkılır ve inilir. Bu direklerin yukarı kısmına teneke çakılarak kaplanması veya tahtadan dört tekerlek konulması vasıtasıyla yapıya fare ve çeşitli böceklerin ulaşması engellenir.
Eski tip serenderlerde, bilhassa eski köklü ailelerin serenderlerinde ince ahşap işçiliğinin güzel örnekleri göze çarpar. Eski tip serenderlerin yapımı artık gerçekleştirilmemekle birlikte, bölgenin turistik hale gelmesiyle serendere benzer, yerden yüksek odalar yapılmış ve turistlere yönelik, temalı konaklama işletmelerinin ürünleri sunulmaya başlanmıştır.
Serender basit bir kulübe ya da ambar değil, üzerinde ahşap oyma tekniğiyle yapılmış zengin süslemelerle Karadeniz bölgesine özgü estetik bir sanat harikasıdır diyebiliriz.
Altı adet direğin üzerindeki muvazenesiyle (denge) tam bir mühendislik dehasıdır denilebilir, yapı tekniğiyle insan ve tabiat ilişkisinin bir yansımasıdır.
Serender hangi ağaçtan yapılır?
Yapının üst kapatması ise 40-50 sene öncesine kadar bölgede budaksız çam ve gürgen ağaçlarından ince kıyılarak elde edilmiş, ince tahtaya benzer hartamalarla yapılırdı. Hartamaların özelliği kışın sıcak, yazın serin tutmasıydı. Yapıya, genellikle akasya ağacından yapılan seyyar bir merdiven ile çıkılır ve inilir. Bu direklerin yukarı kısmına teneke çakılarak kaplanması veya tahtadan dört tekerlek konulması vasıtasıyla yapıya fare ve çeşitli böceklerin ulaşması engellenir.
HABER MERKEZİ
