ABD Başkanı Donald Trump'ın ithalat tarifelerine ilişkin yeni mektuplar yayımlamasının ardından küresel piyasalar yön arayışına girdi.
Trump’ın açıklamaları, yatırımcıların risk iştahını azaltırken piyasalarda karışık seyirler gözlendi.
Trump’ın uzun süredir gündemde tuttuğu gümrük vergileri, yeniden küresel ticaretin merkezine oturdu. ABD’nin son tarifeleri duyurmasının ardından, önümüzdeki süreçte daha sert vergi adımlarının gelebileceği yönündeki beklentiler yükseldi.
Bu durum, ithal ürünlere yönelik yüksek verginin küresel büyümeye olumsuz yansıyabileceği endişesini artırdı.
Başkan Trump, Japonya ve Güney Kore’ye gönderdiği yazılı bildirilerde, 1 Ağustos’tan itibaren bu ülkelerden ABD’ye gelen tüm ürünlerin sektör bazlı tarifelere ek olarak yüzde 25 oranında vergiye tabi tutulacağını açıkladı.
“Başka ülkeler aracılığıyla aktarılan ürünler daha yüksek oranlarla karşılaşacak” uyarısında bulunan Trump, olası misillemelere karşı da tarifelerin artırılabileceğini belirtti.
Aynı zamanda Malezya, Kazakistan, Tunus, Güney Afrika, Bosna-Hersek, Endonezya, Bangladeş, Sırbistan, Kamboçya, Tayland, Laos ve Myanmar'a yönelik tarife kararlarını içeren yazılar da yayımlandı.
Trump'ın açıklamasına göre; Malezya, Kazakistan ve Tunus için vergi oranı yüzde 25, Güney Afrika ve Bosna Hersek için yüzde 30, Endonezya için yüzde 32, Bangladeş ve Sırbistan için yüzde 35, Kamboçya ve Tayland için yüzde 36, Laos ve Myanmar için ise yüzde 40 olarak belirlendi.
Trump, bu oranların ikili ilişkiler doğrultusunda değişebileceğini ifade etti. Bazı ülkelere gönderilen mektupların nihai karar niteliği taşıdığını vurgulayan Trump, "Ama farklı bir teklifle gelirlerse ve ben de beğenirsem yaparız" şeklinde konuştu.
Tarife uygulamalarının ertelenmesine ilişkin sürenin 1 Ağustos’a uzatıldığını bildiren Trump, bu tarihin kesin olup olmadığıyla ilgili bir soruya, "Kesin diyebilirim ama yüzde 100 kesin değil. Eğer ararlarsa ve 'Farklı bir yol izlemek isteriz' derlerse buna açık olacağız" yanıtını verdi.
Tüm bu gelişmeler, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) para politikasına ilişkin belirsizlikleri de beraberinde getirdi. Yatırımcılar, Fed Açık Piyasa Komitesi’nin (FOMC) yarın yayımlayacağı toplantı tutanaklarından çıkacak mesajlara odaklandı.
Artan enflasyon beklentileriyle dün yüzde 4,40’a kadar yükselen ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi bugün yüzde 4,38 seviyesinde dengelendi. Altının ons fiyatı 3.336,55 dolarda yatay bir kapanış yaparken, bugün de 3.335 dolar civarında yatay seyrini sürdürüyor. Dolar endeksi ise 97,3 seviyesinde sabit kaldı.
New York Borsası Tarife Gerginliğinden Etkilendi
Trump’ın mektuplarının ardından ABD borsalarında olumsuz bir hava hâkim oldu. Özellikle Japon ve Güney Koreli şirketlerin ABD'de işlem gören hisselerinde kayıplar yaşandı.
Toyota ve Honda hisseleri yaklaşık yüzde 4 düşerken, Güney Kore merkezli SK’nin hisseleri yüzde 8’e yakın, LG Display’in hisseleri ise yüzde 8’in üzerinde değer kaybetti.
Ayrıca Tesla CEO’su Elon Musk’ın siyasi parti kurma planlarını duyurması sonrasında Tesla hisselerinde yüzde 7’ye yakın düşüş gözlemlendi.
Bu gelişmelerle birlikte, dün S&P 500 endeksi yüzde 0,79, Nasdaq endeksi yüzde 0,92 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,94 oranında geriledi. Yeni güne ise ABD endeks vadeli kontratlarında karışık bir görünümle başlandı.
Avrupa Borsaları İyimser Ancak İngiltere Hariç
Avrupa piyasalarında ise daha olumlu bir tablo vardı. ABD ile ticaret görüşmelerinde ilerleme beklentisiyle Avrupa borsaları, İngiltere dışında pozitif bir seyir izledi. Avrupa Birliği’nin Trump’tan yeni bir tarife mektubu almasının beklenmediği yönündeki haberler, yatırımcı güvenini artırdı.
AB, 9 Temmuz’a kadar ticaret anlaşmasının tamamlanmasını hedeflediğini duyurdu. Ayrıca Avro Bölgesi’nde ekonomik güvenin son 40 ayın en yüksek seviyesine ulaşması dikkat çekti.
Almanya’da ise sanayi üretimi, mayıs ayında otomotiv ve ilaç sektörlerinin katkısıyla yüzde 1,2 artarak beklentilerin üzerine çıktı.
Bu gelişmelerin etkisiyle Almanya’da DAX endeksi yüzde 1,20, İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,74 ve Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,35 yükselirken, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,19 geriledi. Avrupa’da vadeli endeksler ise yeni güne kararsız bir başlangıç yaptı.
Asya Piyasaları Trump'ın Yumuşama Sinyaliyle Yükseldi
Asya tarafında ise Trump’ın müzakere kapısını açık bırakması risk iştahını artırdı. Özellikle Japonya’nın ABD ile diyalog kurmaya açık olabileceğine yönelik haberler bölge borsalarını destekledi.
Japonya Merkez Bankası’nın (BoJ) faiz politikası konusunda belirsizlikler sürerken, yeni gümrük vergileri sonrası faiz artışlarının ötelenebileceği yönünde beklentiler oluştu.
Bu gelişmeyle Japonya’nın 30 yıllık tahvil faizi 10 baz puan artışla yüzde 3,065’e yükseldi. Avustralya Merkez Bankası ise politika faizini yüzde 3,85’te sabit tuttu.
Kapanışa doğru Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,3, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,8, Çin’de Şanghay Bileşik endeksi yüzde 0,6 gerilerken, Güney Kore Kospi endeksi yüzde 1,5 değer kazandı.
Borsa İstanbul Değer Kaybetti, Gözler Yeni İhalelerde
Dün dalgalı bir gün geçiren Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,64 düşüşle 10.107,68 puandan tamamladı. VİOP’ta ise BIST 30 endeksine dayalı ağustos vadeli kontrat, akşam seansında 11.940,00 puandan işlem gördü.
Dolar/TL kuru yüzde 0,3 artışla günü 39,9613 seviyesinden kapatırken, yeni günde bankalararası piyasada 40,0060 liradan işlem görüyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığı ise dün düzenlediği iki ihalede toplamda 97 milyar 224,8 milyon lira borçlandı. Bugün de iki yeni devlet tahvili ihalesi gerçekleştirilecek.
Analistler, yurt içinde veri akışının sakin olduğunu, Almanya’da açıklanacak dış ticaret dengesi verilerinin takip edileceğini ifade etti.
Ayrıca BIST 100 endeksinde 10.000 ve 9.900 puan seviyeleri destek, 10.200 ve 10.300 puanlar ise direnç konumunda değerlendiriliyor.
