Ablasyon; vücudun belirli bir bölgesindeki sorunlu dokuyu yakma, dondurma, buharlaştırma ya da etkisizleştirme prensibine dayanan, genellikle minimal invaziv (küçük girişimlerle uygulanan) bir tedavi yöntemidir. Tıpta ‘ablasyon’ olarak adlandırılan yöntem, kalpte ritim bozukluğundan bazı karaciğer ve tiroid hastalıklarına kadar birçok alanda kullanılabilmektedir. Amaç, hastalığa yol açan odağı ortadan kaldırarak belirtileri azaltmak ve yaşam kalitesini artırmaktır. Bu yöntemle ısı, soğuk, radyofrekans, lazer ya da kimyasal maddelerle hatalı çalışan dokular etkisiz hâle getirilirken uygun seçilmiş hastalarda ablasyon ilaçlara alternatif ya da tamamlayıcı bir seçenek olabilmektedir.
Ablasyon Hangi Alanlarda Kullanılır?
Ablasyon, tek bir tedavi değil; farklı teknolojilerle uygulanan geniş bir yöntemler grubudur. En sık kalp ritim bozukluklarında duyulsa da başka organlarda da kullanılabilir. Yaygın kullanım alanları şunlardır:
· Kalp ritim bozuklukları (AF, SVT vb.)
· Tiroid nodülleri ve bazı tiroid sorunları
· Karaciğerde belirli kitle ve lezyonlar
· Rahim içi (endometrium) sorunlarının giderilmesi
· Bazı ağrı odaklarının tedavisi
Ablasyon Kimler için Uygundur?
Ablasyon kararı, ayrıntılı muayene, görüntüleme ve testler sonrası verilir. İlaçlarla yeterli yanıt alınamayan ya da yan etki yaşayan hastalarda seçenek olarak gündeme gelebilir. Hamilelik, ileri enfeksiyon, kontrolsüz hastalıklar gibi durumlarda ise ertelenebilir.
Ablasyon Nasıl Yapılır?
Uygulamanın şekli, tedavi edilen organa ve kullanılan teknolojiye göre değişir. Çoğu işlem görüntüleme eşliğinde ve özel kateterler, iğneler veya prob cihazlarıyla gerçekleştirilir. Genel ya da lokal anestezi tercih edilebilirken kullanılabilen yöntemlerden bazıları şunlardır:
Radyofrekans ablasyon: Sorunlu doku ısıyla yakılır.
Kriyobalon / kriyoablasyon: Doku dondurularak devre dışı bırakılır.
Lazer ya da mikrodalga ablasyon: Hedefe odaklı enerji verilir.
Ablasyonun Avantajları Nelerdir?
Ablasyon, uygun hastalarda cerrahiye kıyasla daha az girişim gerektirir. Hastanede kalış süresi kısalabilir ve iyileşme daha hızlı olabilir. Ablasyonun avantajlarından bazıları şunlardır:
· Hedefe yönelik ve dokuya sınırlı etki
· Daha küçük kesiler ve daha kısa iyileşme
· İlaç yükünün azaltılabilmesi
· Belirtilerde belirgin rahatlama
Riskler ve Olası Yan Etkiler Nelerdir?
Her tıbbi işlemde olduğu gibi ablasyonun da riskleri vardır. Bu riskler kullanılan yönteme ve hastanın genel durumuna göre değişirken dikkate alınması gerekenler şunlardır:
· Kanama, enfeksiyon, nabız ve ritim değişiklikleri
· İşlem bölgesinde ağrı ya da morarma
· Nadiren çevre dokularda hasar
· Bazı durumlarda ek tedavi ihtiyacı
İşlem Öncesi ve Sonrası Kişiden Neler Beklenir?
İşlem öncesi kan testleri, kullanılan ilaçların düzenlenmesi ve açlık gereksinimi planlanır. Sonrasında kısa süreli istirahat, pansuman ve hekim önerilerine uyum önemlidir. Doktorun verdiği hareket ve ilaç talimatlarına uyulması iyileşmeyi hızlandırır.
