Harvard Tıp Fakültesi'nden bilim insanları tarafından Nature dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, Alzheimer hastalığının gelişiminde önemli bir biyokimyasal süreci ortaya koydu. Çalışma, beyindeki doğal lityum seviyelerinin azalmasının hastalığın erken evrelerinde meydana gelen ve potansiyel tetikleyici olabilecek bir faktör olduğunu gösterdi.
Lityumun Beyin Sağlığındaki Rolü
Profesör Bruce Yankner liderliğindeki araştırma ekibi, son 10 yıldır insan beyin dokuları ve kan örnekleri üzerinde yaptığı kapsamlı analizlerde, lityumun sağlıklı beyin fonksiyonları için vazgeçilmez olduğunu belirledi. Hafif bilişsel bozukluk yaşayan bireylerin beyinlerinde lityum seviyelerinde belirgin düşüşler gözlemlendi. Bu durum, hastalık belirtileri ortaya çıkmadan yıllar önce gerçekleşiyor.
Amiloid Beta Plakları ve Lityum Etkileşimi
Araştırmada Alzheimer’ın karakteristik özelliği olan amiloid beta plaklarının beyinde birikerek doğal lityuma bağlandığı ve onu etkisiz hale getirdiği tespit edildi. Bunun sonucunda, beynin lityumu kullanma kapasitesi azalıyor. Bu mekanizma iltihaplanmayı artırıyor, toksinlerin temizlenmesini engelliyor, sinaps kaybına yol açıyor ve bilişsel gerilemeyi hızlandırıyor.
Lityum açısından kısıtlı beslenen sağlıklı farelerde beyin lityum seviyeleri Alzheimer hastalarına benzer düzeye indi. Bu farelerde Alzheimer benzeri belirtiler ortaya çıktı. Bu bulgu, lityum eksikliğinin hastalıkta sadece bir sonuç değil, aynı zamanda tetikleyici bir neden olduğunu ortaya koyuyor.
Erken Teşhis ve Tedavi İmkanları Nelerdir?
Araştırma, Alzheimer’ın erken evrelerinde teşhisin geliştirilmesi amacıyla beyindeki lityum seviyelerinin ölçülmesinin yeni bir yöntem olarak kullanılabileceğini vurguluyor.
Bu sayede hastalık belirtileri ortaya çıkmadan önce tanı konulması ve etkili tedavi stratejilerinin geliştirilmesi mümkün olabilir.
