DEHB (Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu), çocuklukta başlayan fakat yetişkinlikte de devam edebilen nörogelişimsel bir bozukluktur. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, İngilizce’de ‘Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD)’ olarak bilinmektedir. DEHB, dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik yani hiperaktivite ve dürtüsellik olmak üzere üç temel belirti kümesi ile tanımlanmaktadır. Her bireyde belirtiler farklı şiddet ve kombinasyonlarda görülebilmektedir.

DEHB yaşam boyu sürebilecek bir durum olmanın yanı sıra, erken tanı ve uygun tedavi ile semptomları büyük ölçüde kontrol altına alınabilmektedir. Eğitim desteği, aile katılımı ve bireysel yaklaşımlarla bireyin akademik, sosyal ve duygusal gelişimi desteklenebilir. DEHB’nin her insanda belirtileri ve semptomları farklılık göstereceği için, kişiye özel yaklaşım oldukça önemlidir.

DEHB’in Belirtileri Nelerdir?

Dikkat Eksikliği

· Detaylara dikkat etmeme, sık hata yapma

· Dikkatin kolay dağılması

· Dinlemiyormuş gibi görünme

· Görev ve etkinliklerde düzen sorunu

· Görevleri tamamlamada zorluk

· Unutkanlık ve eşyaları sık kaybetme

Hiperaktivite

· Oturduğu yerde kıpırdanma

· Aşırı konuşma

· Sessiz etkinliklerde zorlanma

· Sürekli hareket hâlinde olma

· Yerinde duramama

Dürtüsellik

· Sorular tamamlanmadan cevap verme

· Sırasını beklemekte güçlük

· Başkalarının sözünü kesme veya oyunlarını bölme

· Düşünmeden davranma eğilimi

DEHB’nin Nedenleri Nelerdir?

DEHB’in nedeni tam olarak bilinmese de şunlar gibi çeşitli biyolojik, genetik ve çevresel faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir:

· Genetik yatkınlık

· Beyin yapısındaki ve kimyasındaki farklılıklar

· Doğum öncesi ya da sonrası risk faktörleri (örneğin erken doğum, anne karnında sigara/alkol kullanımı)

· Kurşun gibi toksinlere maruz kalma

Tanı Süreci Nasıldır?

DEHB tanısı, bir psikiyatrist veya nörolog tarafından konulurken tanı, kapsamlı gözlem, öğretmen ve ebeveyn görüşmeleri, davranış değerlendirme formları ve psikolojik testlerle desteklenir. Belirtilerin 12 yaşından önce başlamış olması ve en az 6 ay süreyle görülmesi gerekmektedir. Bunun dışında bu belirtiler kişinin sosyal, akademik veya mesleki işlevselliğini olumsuz etkilemelidir.

Fıstıklı Bağdat Tatlısı Nasıl Yapılır? Fıstıklı Bağdat Tatlısı Nasıl Yapılır?

Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

İlaç Tedavisi:

· Metilfenidat ve amfetamin türevleri gibi uyarıcı ilaçlar sıklıkla kullanılır.

· Uyarıcı olmayan ilaçlar da tercih edilebilir.

Psikoterapi ve Eğitim

· Bilişsel davranışçı terapi

· Davranış yönetimi teknikleri

· Aile eğitimi ve rehberliği

· Okul desteği ve özel eğitim programları

Yaşam Tarzı Düzenlemeleri

· Düzenli uyku ve beslenme

· Fiziksel aktivite

· Rutinlerin oluşturulması

· Teknoloji kullanımının sınırlanması

Muhabir: Merve Kesgin